Στο Ογκολογικό Τμήμα της Κλινικής Euromedica Κυανούς Σταυρός Θεσσαλονίκης αντιμετωπίζεται όλο το φάσμα των παθήσεων της Ογκολογίας. Στόχος του έμπειρου και καταξιωμένου ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού του τμήματος είναι η παροχή ιατρικής φροντίδας υψηλής ποιότητας.
Ο ρόλος του Παθολόγου-Ογκολόγου μετά τη διάγνωση είναι να καταρτίσει ένα πλάνο θεραπείας, σε συνεργασία με τους συναδέλφους των λοιπών ειδικοτήτων και να χορηγήσει, όπου και όποτε αυτό απαιτείται, τις διάφορες ειδικές θεραπείες. Καίριας σημασίας στη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων είναι η συζήτηση των ιατρικών περιπτώσεων στο Ογκολογικό Συμβούλιο. Εκεί, με βάση τα διεθνή ιατρικά πρωτόκολλα και τις κατευθυντήριες οδηγίες, αλλά κυρίως κατά την κρίση των ιατρών των συνεργαζομένων ειδικοτήτων, προτείνεται στον κάθε ασθενή η καταλληλότερη θεραπεία, σύμφωνα με την αρχή της εξατομικευμένης ιατρικής (treatment personalisation).
Την ειδικότητα της Παθολογικής Ογκολογίας αφορούν μεταξύ άλλων οι παρακάτω τύποι συμπαγών όγκων:
Καρκίνος του πνεύμονα
Οι επιστημονικές εξελίξεις στο πεδίο του καρκίνου του πνεύμονα τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχουν προσδώσει θετικό πρόσημο σε ένα νόσημα που προηγουμένως είχε κακή πρόγνωση. Αυτό οφείλεται στις εξελίξεις που αφορούν το στάδιο της διάγνωσης, με την ανάπτυξη επεμβατικών τεχνικών όπως η βρογχοσκόπηση για τη λήψη βιοψίας, αλλά και τη βελτίωση των απεικονιστικών μεθόδων, όπως η αξονική τομογραφία και η εξέταση υψηλής ειδικότητας PET-CT. Επίσης, τεράστια πρόοδος υφίσταται στο κομμάτι της θεραπείας, που μπορεί να συνδυάζει χειρουργικές τεχνικές, μεθόδους ακτινοθεραπείας και ακτινοχειρουργικής που αφορούν τόσο αρχικά όσο και πιο προχωρημένα στάδια, καθώς και ενδοφλέβιες εγχύσεις φαρμάκων ανοσοθεραπείας, κλασικής χημειοθεραπείας ή του συνδυασμού τους. Στην κλινική μας διενεργούνται όλες οι απαραίτητες εξετάσεις και χορηγούνται οι πλέον σύγχρονες θεραπείες σε ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα. Καίριος είναι ο ρόλος του ογκολογικού συμβουλίου, καθώς με την ένταξη της ανοσοθεραπείας στα περισσότερα στάδια του καρκίνου του πνεύμονα, αλλά και νεότερων μεθόδων ακτινοθεραπείας, κρίνεται απαραίτητη η από κοινού λήψη θεραπευτικών αποφάσεων μεταξύ των ιατρών των επιμέρους ειδικοτήτων.
Καρκίνος του μαστού
Η διάγνωση του καρκίνου του μαστού θα απασχολήσει 1 στις 8 γυναίκες κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Παρά την αυξημένη επίπτωση, ο συνδυασμός της έγκαιρης διάγνωσης μαζί με την πιο σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση, μπορεί να οδηγήσει στην ίαση.
Η βασική θεραπεία είναι η χειρουργική επέμβαση (μπορεί να είναι τμηματεκτομή ή ολική μαστεκτομή), εκτός εάν υπάρχουν δευτεροπαθείς εντοπίσεις σε άλλα σημεία του σώματος. Ένα δείγμα από τον κυρίαρχο λεμφαδένα της σύστοιχης μασχαλιαίας χώρας λαμβάνεται για να ανιχνευθεί τυχόν παρουσία καρκινικών κυττάρων (βιοψία φρουρού λεμφαδένα). Με την τεχνική του φρουρού λεμφαδένα, αποφεύγεται σε πολλές περιπτώσεις η αφαίρεση πολλαπλών λεμφαδένων (λεμφαδενεκτομή) και η σχετιζόμενη με αυτή νοσηρότητα. Στην κλινική μας εξασφαλίζουμε την άμεση επικοινωνία μεταξύ ογκολόγου και χειρουργού μαστού, με στόχο την ταχεία εξακρίβωση της ιστολογικής φύσης του όγκου και ακολούθως την εφαρμογή της βέλτιστης εξατομικευμένης θεραπείας με βάση τα σύγχρονα διεθνή πρωτόκολλα. Η ενσωμάτωση της ανοσοθεραπείας αλλά και διαφόρων στοχευτικών παραγόντων στη θεραπευτική μας έχει δώσει σημαντικό πλεονέκτημα στην πρόγνωση.
Κολο-ορθικός καρκίνος
Η εξατομίκευση της θεραπείας, η καθοδήγηση ατόμων που φέρουν γενετική προδιάθεση προς την ανάπτυξη όγκων του εντερικού σωλήνα και η βέλτιστη διαδοχή των θεραπειών σε νόσο προχωρημένου σταδίου είναι καθοριστικοί παράγοντες για ένα επιτυχές θεραπευτικό αποτέλεσμα. Βασικό μας μέλημα αποτελεί η διαρκής επικοινωνία και ανταλλαγή απόψεων με συναδέλφους του χειρουργικού τομέα (επεμβάσεις κολεκτομής, δυνατότητα εξαίρεσης δευτεροπαθών εστιών στο ήπαρ), γαστρεντερολόγους-ενδοσκόπους (διάγνωση με τη λήψη ενδοσκοπικών βιοψιών, αφαίρεση πολυπόδων του εντέρου) αλλά και επεμβατικούς ακτινολόγους (λήψη βιοψιών από ύποπτες μάζες σε άλλα όργανα, π.χ. πνεύμονες, εφαρμογή θερμοκαυτηριασμού -thermal ablation μεταστατικών εστιών ήπατος). Ειδικά στην περίπτωση του καρκίνου του ορθού, η σταδιοποίηση υποβοηθείται από τη διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας “με πρωτόκολλο ορθού”, ώστε να καθοριστούν με ακρίβεια η δυνατότητα βέλτιστης χειρουργικής εξαίρεσης των δομών με ταυτόχρονη διατήρηση του έξω σφιγκτήρα του πρωκτού. Όλες οι υπόλοιπες εξετάσεις και παρεμβάσεις πραγματοποιούνται στα αντίστοιχα τμήματα εντός της κλινικής, εξασφαλίζοντας ταχύτητα στην εφαρμογή των θεραπευτικών χειρισμών.
Καρκίνος του οισοφάγου και στομάχου
Βασική διαγνωστική τεχνική που εφαρμόζεται στην κλινική μας αποτελεί ο ενδοσκοπικός υπέρηχος (endoscopic ultrasound-EUS) για την ολοκλήρωση της σταδιοποίησης. Με βασικό κριτήριο διαχωρισμού την ιστολογική φύση του νεοπλάσματος (αδενοκαρκίνωμα ή πλακώδες καρκίνωμα), γίνεται η επιλογή των κατάλληλων θεραπευτικών μεθόδων. Κατόπιν συζήτησης μεταξύ του χειρουργού ανωτέρου πεπτικού και του ογκολόγου καθορίζεται η σειρά εφαρμογής τους. Η εξατομίκευση της θεραπείας κατά περίπτωση αποτελεί και εδώ βασικό μέλημα.
Καρκίνος της ουροδόχου κύστης
Βασικό ρόλο κατέχει η διεργασία της κυστεοσκόπησης, που διενεργείται από χειρουργό ουρολόγο, με διαγνωστικό και ταυτόχρονα θεραπευτικό χαρακτήρα, μέσω της αφαίρεσης των βλαβών που εντοπίζονται στο εσωτερικό τοίχωμα της ουροδόχου κύστης (transurethral resection of bladder tumor-TURBT). Στις επιφανειακές βλάβες που εκτείνονται στον βλεννογόνο/υποβλεννογόνιο χιτώνα, εφαρμόζονται τοπικές θεραπείες. Καθώς οι βλάβες της ουροδόχου κύστης έχουν την τάση υποτροπής (επανεμφάνισης), είναι σημαντικό να δίνεται η δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας του χειρουργού ουρολόγου με τον ογκολόγο, για από κοινού συνεννόηση και αποφυγή καθυστέρησης στη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων. Σε περιπτώσεις επαναλαμβανόμενων υποτροπών, όπως και σε βλάβες που αφορούν το μυϊκό χιτώνα του τοιχώματος, ενδείκνυται η ριζική κυστεκτομή. Σε πιο προχωρημένα στάδια, έχει θέση η κλασική χημειοθεραπεία, η ανοσοθεραπεία και η θεραπεία με μονοκλωνικά αντισώματα.
Καρκίνος του νεφρού
Στα αρχικά στάδια και όταν η βλάβη είναι περιορισμένη εντός του νεφρού, η θεραπεία είναι χειρουργική. Σε πιο εκτεταμένες βλάβες, η εφαρμογή της ανοσοθεραπείας σε συνδυασμό και με στοχευμένη θεραπεία που λαμβάνεται από το στόμα σε μορφή δισκίων έχει βελτιώσει θεαματικά την πρόγνωση της νόσου. Ακόμη και σε προχωρημένο στάδιο, δεν θεωρείται λανθασμένη η επιλογή χειρουργικών τεχνικών, εκτομής είτε της πρωτοπαθούς βλάβης (δηλαδή νεφρεκτομής), είτε περιορισμένων δευτεροπαθών εστιών σε άλλα όργανα (μεταστασεκτομή), με στόχο τον περιορισμό της έκτασης των νεοπλασματικών εντοπίσεων. Στην κλινική μας εφαρμόζονται παραδοσιακά με επιτυχία επεμβάσεις μερικής ή ριζικής νεφρεκτομής, και εξασφαλίζεται η διαρκής και άριστη επικοινωνία μεταξύ χειρουργού ουρολόγου και παθολόγου-ογκολόγου.
Καρκίνος του προστάτη
Άλλο ένα πεδίο όπου σημειώνεται σημαντική πρόοδος, διευκολύνοντας τη θεραπεία τόσο στα πρώιμα στάδια, εκεί δηλαδή που υπάρχει ανάγκη εφαρμογής τοπικών χειρισμών, όσο και στην υποτροπή ή την προχωρημένη νόσο, με συστηματικές θεραπείες που χορηγούνται από το στόμα με τη μορφή δισκίων ή με ενδοφλέβια έγχυση. Και εδώ όταν η βλάβη είναι περιορισμένη στον προστάτη και δεν επεκτείνεται στους λεμφαδένες ή σε άλλα όργανα, κρίνεται πρωταρχικής σημασίας η επικοινωνία του θεράποντα ουρολόγου με τον ογκολόγο. Στην κλινική μας, υπάρχει εξειδίκευση στη χορήγηση βραχυθεραπείας στον προστάτη αδένα.
Καρκίνος του ήπατος και των χοληφόρων
Με την είσοδο της ανοσοθεραπείας στα προχωρημένα στάδια και αυτών των τύπων καρκίνου, παρατηρούμε εντυπωσιακή αύξηση των ανταποκρίσεων στη θεραπεία. Παράλληλα, σε συνεργασία με τους ειδικούς χειρουργούς ήπατος-χοληφόρων και κατόπιν συζήτησης στο Ογκολογικό Συμβούλιο, στοχεύουμε στη βέλτιστη αντιμετώπιση της πρώιμης νόσου, με την εφαρμογή της πιο κατάλληλης χειρουργικής θεραπείας.
Καρκίνος του παγκρέατος
Βασικός κρίνεται και εδώ ο ρόλος του Ογκολογικού Συμβουλίου, όπου οι ειδικοί ιατροί καλούνται να συναποφασίσουν σχετικά με την εξαιρεσιμότητα του όγκου στο πάγκρεας, καθώς και την δόκιμη διαδοχή των θεραπειών. Ιδιαίτερα χρήσιμος και ο ρόλος του επεμβατικού γαστρεντερολόγου, σε περιπτώσεις απόφραξης στα χολαγγεία, καθώς και για τη λήψη κατάλληλων δειγμάτων για βιοψία. Ο μοριακός έλεγχος του όγκου για τυχόν μεταλλάξεις με σκοπό την εφαρμογή νεότερων στοχευμένων θεραπειών έχει θέση και προτείνεται στα πιο προχωρημένα στάδια νόσου.
Σάρκωμα μαλακών μορίων
Πρόκειται για έναν τύπο καρκίνου όπου η χειρουργική θεραπεία είναι ύψιστης σημασίας, ενώ επικουρικά επιλέγονται η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του όγκου. Οι θεραπευτικές αποφάσεις λαμβάνονται κατόπιν συζήτησης των ιατρών των επιμέρους ειδικοτήτων στο Ογκολογικό Συμβούλιο.
Μελάνωμα και μη-μελανωματικοί όγκοι του δέρματος
Η συνεργασία με τον ειδικό δερματολόγο και/ή πλαστικό χειρουργό κρίνεται απαραίτητη, τόσο για τη διάγνωση και θεραπεία είτε πρόκειται για μελάνωμα, είτε για βασικοκυτταρικό καρκίνωμα ή ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, όσο και για τη μακροχρόνια παρακολούθηση των ατόμων που εμφανίζουν αυτούς τους τύπους καρκίνου. Ειδικά για το μελάνωμα, οι επιστημονικές εξελίξεις έχουν εισαγάγει την ανοοσοθεραπεία στη θεραπευτική όλο και πρωιμότερων σταδίων μελανώματος, με εξαιρετικά ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
Καρκίνος κεφαλής και τραχήλου
Λόγω της ιδιαιτερότητας στην εντόπιση αυτών των νεοπλασμάτων, απαιτείται πολύ προσεκτική προσέγγιση σε συνεννόηση με έμπειρους γναθοχειρουργούς που εφαρμόζουν χειρισμούς σε ευαίσθητες ανατομικές δομές. Σε περιπτώσεις που το χειρουργείο δεν έχει ένδειξη είτε λόγω εντόπισης του όγκου είτε λόγω εκτεταμένης νόσου, εφαρμόζεται τοπική ακτινοθεραπεία, ή συστηματική χημειοθεραπεία/ ανοσοθεραπεία αντίστοιχα. Η είσοδος της ανοσοθεραπείας σε αυτόν τον τύπο καρκίνου προσφέρει ιδιαίτερα μεγάλο όφελος στην πρόγνωση.
Καρκίνος του όρχι
Ανήκει στις πλήρως ιάσιμες μορφές καρκίνου ανεξαρτήτως σταδίου και αφορά άνδρες νεαρής ηλικίας. Η ορχιεκτομή και η απαιτούμενη, κατά περίπτωση, συμπληρωματική θεραπεία, διενεργούνται με ασφάλεια στην κλινική μας, με τη συνεργασία των ιατρών των αντίστοιχων τμημάτων.
*Σοφία Παπακάτσικα, Ογκολόγος, Συνεργάτης της Κλινικής Euromedica Κυανούς Σταυρός
