Βραχυθεραπεία Προστάτη
Τι είναι η βραχυθεραπεία;
Η βραχυθεραπεία είναι μια μορφή θεραπείας για τον καρκίνο του προστάτη, κατά τη διάρκεια της οποίας ραδιενεργοί κόκκοι ιωδίου 125 (Ι125) τοποθετούνται μόνιμα εντός του προστάτη αδένα. Ο διεθνής όρος «βραχυθεραπεία» επιλέχθηκε λόγω του αρχαίου ελληνικού «βραχύ», για να υποδηλώσει ότι η ραδιενέργεια χορηγείται απευθείας στον καρκινικό ιστό, σε αντιδιαστολή με την παραδοσιακή εξωτερική ακτινοβολία, όπου η ραδιενέργεια χορηγείται μέσω υγιών ιστών πριν προσεγγίσει τον προστάτη. Η βραχυθεραπεία παρέχει υψηλότερη και περισσότερο εντοπισμένη ακτινοβολία στον προστάτη ενώ ταυτόχρονα ελαχιστοποιεί τη δράση της στα γειτονικά όργανα, όπως η ουροδόχος κύστη και το ορθό.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ
ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΟΙ ΚΟΚΚΟΙ;
Οι ραδιενεργοί κόκκοι είναι μικρά «δοχεία» τιτανίου, με 4,5 χιλιοστά μήκος επί 0,8 χιλιοστά διάμετρο, τα οποία περιέχουν το ραδιενεργό ισότοπο ιώδιο 125. Ο χρόνος ημίσειας ζωής, δηλαδή το χρονικό διάστημα που απαιτείται ώστε η ραδιενέργεια του να μειωθεί στο μισό, είναι περίπου 60 ημέρες, το οποίο σημαίνει ότι το μεγαλύτερο τμήμα της ραδιενέργειας απελευθερώνεται μέσα στον προστάτη κατά τους πρώτους τρείς μήνες. Οι κόκκοι εξακολουθούν να είναι βιολογικά ενεργοί συνολικά για περίπου 9 μήνες, ενώ αργότερα καθίστανται ουσιαστικά ανενεργοί.
50 ΧΡΟΝΙΑ ΣΥΜΜΑΧΟΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΑΣ
Πώς πραγματοποιείται η βραχυθεραπεία προστάτη;
Η βραχυθεραπεία του προστάτη πραγματοποιείται σε δύο στάδια. Το πρώτο στάδιο ονομάζεται «Μελέτη όγκου» ενώ το δεύτερο, που ονομάζεται «Εμφύτευση κόκκων» μπορεί να γίνει είτε αμέσως μετά (Real-time τεχνική) ή περίπου τέσσερις εβδομάδες αργότερα (τεχνική Seattle).
Μελέτη όγκου
Πρόκειται για ένα λεπτομερή διορθικό υπέρηχο που συνήθως πραγματοποιείται σαν θεραπεία ημέρας, δηλαδή δεν απαιτείται παραμονή στο νοσοκομείο, υπό γενική ή τοπική αναισθησία. Την προηγούμενη της επέμβασης, ο ασθενής λαμβάνει κάποιο υπακτικό για την προετοιμασία εντέρου, προκειμένου το ορθό να είναι όσο το δυνατόν πιο άδειο, ώστε να επιτευχθεί μια αξιόπιστη υπερηχογραφική εικόνα. Κατά τη διάρκεια της μελέτης όγκου, ένας καθετήρας τοποθετείται στην ουρήθρα, που λειτουργεί βοηθητικά στην ευκρινή διάκριση της ουρήθρας κατά τη διάρκεια της μελέτης. Ο καθετήρας αφαιρείται αμέσως μετά τη διαδικασία.
Ο όγκος του προστάτη καθώς και η θέση της ουρήθρας και του ορθού καταγράφονται κατά τη μελέτη του όγκου.
Στη συνέχεια το ειδικό λογισμικό βραχυθεραπείας, διαμορφώνει ένα τρισδιάστατο μοντέλο και επίσης παράγει το πλάνο της δοσολογίας. Αυτό το πλάνο είναι μοναδικό για κάθε ασθενή και προσδιορίζει τη θέση και τον αριθμό των ραδιενεργών κόκκων που απαιτούνται. Κατόπιν, γίνεται η παραγγελία των κόκκων ξεχωριστά για κάθε ασθενή.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν ο όγκος του προστάτη είναι μεγάλος, δηλαδή μεταξύ 50 – 80cc, ενδέχεται να προηγηθεί τρίμηνη ορμονική θεραπεία, προκειμένου να σμικρυνθεί ο προστάτης και να είναι δυνατή η εμφύτευση των ραδιενεργών κόκκων.
Εμφύτευση κόκκων
Η εισαγωγή στο νοσοκομείο γίνεται συνήθως την ημέρα της θεραπείας. Η κατάλληλη προετοιμασία του εντέρου είναι και εδώ απαραίτητη.
Η επέμβαση γίνεται υπό γενική αναισθησία στο χειρουργείο. Η εμφύτευση των ραδιενεργών κόκκων γίνεται υπο την καθοδήγηση διορθικού υπερήχου, χρησιμοποιώντας ειδικές βελόνες που εισάγονται δια του περινέου. Κάθε βελόνα βοηθά στην εισαγωγή 2-6 κόκκων και, συνήθως, χρησιμοποιούνται 16-26 βελόνες για την εισαγωγή 40-120 κόκκων. Οι κόκκοι ειναι προσαρτημένοι σε ένα απορροφήσιμο νήμα, το οποίο εξασφαλίζει την παραμονή τους στο σημείο της εμφύτευσης και παραμένουν στο σημείο της εμφύτευσης μόνιμα. Ενας ουρηθρικός καθετήρας τοποθετείται κατά τον ίδιο τρόπο όπως και κάτα τη μελέτη όγκου, με τη μόνη διαφορά πως σε αυτή την περίπτωση παραμένει μετά την επέμβαση συνήθως μέχρι το επόμενο πρωί.
Ποιοι θεωρούνται ιδανικοί ασθενείς;
Ιδανικοί ασθενείς για βραχυθεραπεία είναι αυτοί στους οποίους υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ο καρκίνος να είναι περιορισμένος στον προστάτη, χωρίς επέκταση σε εγγύς ή απομακρυσμένα όργανα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν υπάρχουν ενδείξεις πως ο καρκίνος έχει επεκταθεί σε μικρή έκταση σε γειτονικούς ιστούς, ο ασθενής μπορεί να υποβληθεί σε θεραπεία πέντε εβδομάδων με εξωτερική ακτινοβολία πριν τη βραχυθεραπεία. Αυτός ο συνδυασμός επιτρέπει τη θεραπεία μεγαλύτερου εύρους ιστών γύρω απο τον προστάτη.
Σε κάθε περίπτωση, η ομάδα της βραχυθεραπείας θα σας συμβουλεύσει κατά πόσο είστε ιδανικοί υποψήφιοι για να υποβληθείτε στην μέθοδο.
Ασθενείς ιδανικοί για βραχυθεραπεία συνήθως έχουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
–Το PSA (Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο) θα πρέπει ιδανικά να είναι λιγότερο από 20ng/ml κατά τη διάγνωση.
–Το Στάδιο (Stage) του καρκίνου θα πρέπει να είναι Τ1 ή Τ2 κατά τη δακτυλική εξέταση, υποδεικνύοντας καρκίνο περιορισμένο εντός του προστάτη.
–Βαθμός (Grade) κακοήθειας πρέπει ιδανικά να είναι Gleason Score 7/10 ή λιγότερο.
–Οι ασθενείς δεν πρέπει να υποφέρουν απο σημαντικά ουρολογικά συμπτώματα, όπως ελάττωση ακτίνας ούρησης ή δυσκολία στην κένωση της κύστης.
–Ιδανικά ο προστάτης πρέπει να είναι σχετικά μικρός – μικρότερος απο 50 cc. Αν ο προστάτης αδένας είναι πολύ μεγάλος, κάποιες περιοχές του αδένα «κρύβονται» πίσω απο τα οστά της λεκάνης καθιστώντας αδύνατη την επίτευξη ενός ικανοποιητικού εμφυτεύματος.
Πόσο αποτελεσματική είναι η βραχυθεραπεία;
Μακροχρόνια αποτελέσματα από κλινικές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στις ΗΠΑ, σχετικά με ασθενείς που υπεβλήθησαν σε βραχυθεραπεία μέχρι και 15 χρόνια πρίν, αποδεικνύουν πως αποτελεί μια πολύ αποτελεσματική μορφή θεραπείας για ασθενείς με εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη.
Η βραχυθεραπεία συγκρινόμενη με τις άλλες θεραπείες, όπως ριζική προστατεκτομή και εξωτερική ακτινοβολία, φαίνεται να είναι εξίσου αποτελεσματική, ενώ το σημαντικότερο, παρουσιάζει λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες και επιπλοκές.
Παρόλα αυτά, η βραχυθεραπεία αποτελεί αποτελεσματική μορφή θεραπείας για τον καρκίνο του προστάτη σε συγκεκριμένη ομάδα ασθενών, για αυτό και η αξιολόγηση από τον ειδικό Χειρουργό Ουρολόγο κρίνεται αναγκαία. Για να δείτε το Βιογραφικό Σημείωμα του Εξειδικευμένου Ουρολόγου, Υπεύθυνου του Κέντρου Υψηλής Εξειδίκευσης στη Βραχυθεραπεία Προστάτη, πατήστε εδώ