Οι κιρσοί των κάτω άκρων είναι διατεταμένες φλέβες του επιφανειακού φλεβικού δικτύου με συνήθως οφιοειδή (κιρσοειδή) πορεία. Η διάταση των φλεβών αυτών προκαλείται από τη δυσλειτουργία των βαλβίδων που έχουν οι κεντρικές φλέβες κατά μήκος της πορείας τους. Οι βαλβίδες ανεπαρκούν, δηλαδή δε συγκλίνουν πλήρως, με αποτέλεσμα το φλεβικό αίμα λόγω βαρύτητας να παλινδρομεί και να λιμνάζει κατά κάποιο τρόπο στα πόδια. Με την πάροδο του χρόνου τα τοιχώματα των φλεβών διατείνονται (ξεχειλώνουν) και αποκτούν κιρσοειδή πορεία.
Η κληρονομικότητα σε συνδυασμό με την καθημερινότητα του ασθενούς (ορθοστασία ή στατικότητα, καθιστική εργασία – ζωή), έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης στην εμφάνιση κιρσών. Η κύηση, τα επιπλέον κιλά καθώς και οι μεγάλες αυξομειώσεις βάρους είναι δυνατό να επιδεινώσουν ή πολλές φορές και να προκαλέσουν την εμφάνιση κιρσών. Επίσης, έχει ενοχοποιηθεί το κάπνισμα και η επαναλαμβανομένη έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες.
Η ανεπάρκεια μπορεί να εκδηλωθεί με συμπτώματα πόνου, αίσθημα βάρους και κόπωσης στο πάσχον πόδι, καύσους ιδιαίτερα στις πατούσες, φαγούρα, οίδημα κυρίως στο ύψος των αστράγαλων και κράμπες κυρίως τη νύχτα κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Οι κιρσοί εκτός από τα δυσάρεστα συμπτώματα που προαναφέραμε και που ταλαιπωρούν τον ασθενή, μπορούν να προκαλέσουν θρόμβωση του επιπολής δικτύου η οποία όμως σχετίζεται με εμφάνιση πνευμονικής εμβολής σε ένα ποσοστό 30% αν μείνει χωρίς αγωγή, καφεοειδή αλλοίωση του χρώματος και της υφής των ιστών του ποδιού (μελάγχρωση και λιποδερματοσκλήρυνση), αιμορραγία από επιφανειακούς κιρσούς,-κιρσορραγία, καθώς και εμφανείς αισθητικές επιπτώσεις. Πρέπει να τονιστεί ότι η ύπαρξη κιρσών και κατ’ επέκταση ανεπάρκειας του επιπολης φλεβικού δικτύου, μπορεί να προκαλέσει ανεπάρκεια του εν τω βάθη φλεβικού δικτύου που καλό είναι να αποφευχθεί.
Η διάγνωση γίνεται συνήθως εύκολα μετά από κλινική εξέταση από τον αγγειοχειρουργό σε συνδυασμό πάντα με εξέταση triplex του φλεβικού δικτύου το οποίο και θα καθορίσει το τρόπο αντιμετώπισης της ανεπάρκειας.
Η θεραπεία, σε αρχικό στάδιο, μπορεί να είναι συντηρητική, με συστηματική παρακολούθηση, αλλαγή της καθημερινής δραστηριότητας και συνηθειών του ασθενή, χρήση ελαστικών καλτσών διαβαθμιζόμενης συμπίεσης και φλεβοτονικών χαπιών για παροδική ανακούφιση. Η θεραπεία όμως στους κιρσούς – φλεβική ανεπάρκεια επιτυγχάνεται με τη χειρουργική αφαίρεση/απομόνωση από την κυκλοφορία της πάσχουσας φλέβας η οποία πραγματοποιείται κυρίως με την laser ή RF σαφηνεκτομή, την χρήση ειδικής κόλας ,την ανοιχτή σαφηνεκτομή και την σκληροθεραπεία (αφρό). Η φλεβική ανεπάρκεια και η κιρσοί είναι μια καλοήθης πάθηση και μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία εφόσον ο ασθενής απευθυνθεί στον αγγειοχειρουργό όταν διακρίνει τα αρχικά συμπτώματα εμφάνισης ανεπάρκειας και κιρσών στα πόδια του.
*του Τουφεκτσή Θεμιστοκλή, Αγγειοχειρουργού, Συνεργάτη της Κλινικής Euromedica Κυανούς Σταυρός
