Η αύξηση του σωματικού βάρους μετά τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού είναι μια κοινή διαπίστωση, στην οποία δεν έχουμε δώσει ως τώρα την απαραίτητη προσοχή.
Οι αιτίες είναι πολλαπλές και πολυδιάστατες. Αφορούν, όχι μόνο τη φαρμακευτική αγωγή, όπως η χρήση κορτικοειδών κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας και η αλλαγή του ορμονικού περιβάλλοντος με την ορμονοθεραπεία, αλλά και αλλαγή στον τρόπο ζωής, διάθεσης και φυσικής δραστηριότητας.
Μετά τη διάγνωση του καρκίνου μαστού, ακολουθεί μια περίοδος εντατικής θεραπείας με χειρουργική παρέμβαση, αλλαγή στην εμφάνιση, χορήγηση τοξικών φαρμάκων όπως η χημειοθεραπεία, προκλητή εμμηνόπαυση σε νέες γυναίκες και ρηξικέλευθη μετατροπή στον τρόπο της ζωής και της αυτό-εικόνας της γυναίκας.
Η αύξηση του βάρους επιδεινώνει την κατάσταση, όχι μόνο γιατί συνεργεί στην αλλαγή της εξωτερικής εμφάνισης αλλά και γιατί, αποδεδειγμένα, αυξάνει την πιθανότητα υποτροπής του καρκίνου, ή εμφάνισης άλλης κακοήθειας (www.cancerresearchuk.org)
Σε μια εθνική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία και δημοσιεύτηκε στο BMC Cancer (volume 20, Article number: 113 (2020), οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα δύο τρίτα των γυναικών που συμμετείχαν ήταν υπέρβαρες ή παχύσαρκες (Carolyn Ee, MBBS, PhD, του Ινστιτούτου Ερευνών Υγείας NICM, στο Πανεπιστήμιο του Δυτικού Σίδνεϊ, στο Penrith, στη Νέα Νότια Ουαλία και συνεργάτες).
Η ανώνυμη διαδικτυακή έρευνα στάλθηκε σε 1835 ασθενείς ή πρώην ασθενείς, σε διάστημα 1 έτους (2017-2018) και περιλάμβανε ερωτηματολόγιο σχετικά με το βάρος, τις διακυμάνσεις του και κατά πόσο η αύξηση βάρους επηρεάζει και δημιουργεί ανησυχία.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 64% των γυναικών πήρε κατά μέσο όρο 9 κιλά και για το 17% η αύξηση ήταν περισσότερο από 20 κιλά.
Στα 2 χρόνια μετά τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού, το ποσοστό παχυσαρκίας αυξήθηκε από 48% σε 67%.
Αν και το ποσοστό ανταπόκρισης για την διαδικτυακή έρευνα ήταν μόνο 15%, οι περισσότερες γυναίκες ανέφεραν «υψηλό» επίπεδο ανησυχίας για την αύξηση του σωματικού βάρους .
Το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία εμπλέκονται έντονα στην ανάπτυξη καρκίνου του μαστού, σημειώνουν οι συγγραφείς. Η αύξηση βάρους μετά τη διάγνωση σχετίζεται με νοσηρότητα και θνησιμότητα από όλες τις αιτίες και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υποτροπής του καρκίνου του μαστού κατά 30% έως 40%.
Αύξηση βάρους σημειώθηκε μέσα στα πρώτα 2 χρόνια της διάγνωσης στο 87% των γυναικών και μέσα στους πρώτους 12 μήνες στο 58%. Σε γυναίκες που πήραν >10 κιλά, το 78% δήλωσε ότι ανησυχούσε πολύ γι’ αυτό, όπως και το 59% των γυναικών που πήραν >5 κιλά.
Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία μπορεί να μην έχουν την ενέργεια να συμβαδίσουν με τα σχήματα άσκησης και μπορεί να βρουν την κατανάλωση τροφής ανακουφιστική.
Ωστόσο, επειδή η αύξηση του σωματικού βάρους μετά τον καρκίνο του μαστού μπορεί να οδηγήσει σε χειρότερα αποτελέσματα, στην προσπάθεια πρόληψης και διαχείρισης της αύξησης βάρους πρέπει να δοθεί προτεραιότητα, ιδιαίτερα τον πρώτο χρόνο μετά τη διάγνωση.
Οι υπηρεσίες για τον καρκίνο, οι ομάδες υποστήριξης και οι γενικοί γιατροί διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην έγκαιρη συνομιλία με γυναίκες και στην παραπομπή τους σε μια ομάδα ειδικευμένων επαγγελματιών υγείας, όπως διαιτολόγους και φυσιολόγους άσκησης με εμπειρία στον καρκίνο.
Σε όλες τις γυναίκες θα πρέπει να «συνταγογραφείται» άσκηση αφού διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού.
Ως γιατροί, πρέπει πραγματικά να σκεφτόμαστε ενεργά το βάρος, τη διατροφή και την άσκηση και να συμβουλεύουμε για πιθανές παρεμβάσεις.
Μεταξύ των ασθενών με καρκίνο του μαστού, η αύξηση βάρους προσθέτει προβλήματα αυτοεκτίμησης, αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και άλλων μορφών καρκίνου. Επίσης, μπορεί να επηρεάσει την πρόγνωση και επίσης αυξάνει τον κίνδυνο λεμφοιδήματος.
Η συνταγογράφηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι εξίσου σημαντική με τη συνταγογράφηση δισκίων.
Πρέπει να καταβληθεί περισσότερη προσπάθεια για τη θεραπεία ολόκληρου του σώματος, καθώς γνωρίζουμε ότι η παχυσαρκία είναι ένας παράγοντας κινδύνου για χειρότερα αποτελέσματα, ειδικά όταν αντιμετωπίζουμε τον καρκίνο του μαστού.
*Γράφει η Μαρία Καρίνα PhD MSc FRCP, Παθολόγος Ογκολόγος και Συνεργάτης της Κλινικής Euromedica Κυανούς Σταυρός
