Η υγεία μας συνδέεται άρρηκτα με την υγεία του πλανήτη. Είναι ενδεικτικό ότι περισσότεροι από 13 εκατομμύρια θάνατοι ανά τον κόσμο οφείλονται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, με τη μόλυνση του περιβάλλοντος να έχειενοχοποιηθεί για μια σειρά σοβαρών παθήσεων, όπως τα καρδιακά νοσήματα, τα εγκεφαλικά επεισόδια, το πάρκινσον, τον καρκίνο του πνεύμονα και τις πνευμονοπάθειες.
Το 12% με 18% των θανάτων στην ευρωπαϊκή περιφέρεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας οφείλεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες καταπόνησης, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπολογίζεται ότι πάνω από 400.000 πρόωροι θάνατοι σε ετήσια βάση οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση.
Αν στα προβλήματα που προκύπτουν από την ατμοσφαιρική ρύπανση προστεθούν και οι διαταραχές που προκαλεί η ηχορύπανση, αλλά και τα προβλήματα από την έκθεση σε επικίνδυνες χημικές ουσίες μέσω της ρύπανσης του αέρα, του υδροφόρου ορίζοντα, του εδάφους και τελικά των τροφίμων που καταναλώνουμε, είναι περισσότερο από προφανές τι σημαίνει για την υγεία μας η προστασία του περιβάλλοντος.
Η κλιματική αλλαγή και ο τεράστιος αντίκτυπος
Η κλιματική αλλαγή είναι αυτή τη στιγμή η νούμερο «ένα» απειλή για τον πλανήτη και ακολούθως για την ανθρώπινη υγεία. Τα συχνότερα κύματα καύσωνα, οι δασικές πυρκαγιές και οι καταστροφικές πλημμύρες οδηγούν σε απώλειες ανθρώπινων ζωών, ενώ όλο και ταχύτερα μεταδίδονται λοιμώδεις νόσοι μέσω των κουνουπιών που εξαιτίας της αύξησης της θερμοκρασίας μετακινούνται βόρεια.
Πλαστικά γεμίζουν τις θάλασσές μας και φτάνουν στα πιο ψηλά βουνά, βρίσκοντας τον δρόμο ακόμα και στη διατροφική αλυσίδα. Μη υγιεινά υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα και ποτά παράγονται από βιομηχανίες καθημερινά, οδηγώντας σε ένα κύμα παχυσαρκίας και αυξάνοντας τις παθήσεις της καρδιάς και τους καρκίνους. Παράλληλα δε η παραγωγή τους είναι υπεύθυνη για το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων.
Περιβαλλοντική μόλυνση και ασθένειες
Η συστηματική έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση αυξάνει, σύμφωνα με μελέτες, τον κίνδυνο νοσηλείας για καρδιακή ανεπάρκεια, πνευμονία, Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, στεφανιαία νόσο και άλλες καρδιοπάθειες, καρδιακή αρρυθμία, αναπνευστική ανεπάρκεια, επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη, νόσο του Πάρκινσον, θρομβοεμβολή, αλλά και για σηψαιμία, νεφρική ανεπάρκεια, ουρολοιμώξεις και λοιμώξεις του δέρματος και του υποδόριου ιστού.
Μόνο στην Ελλάδα τουλάχιστον 8.500 θάνατοι θα μπορούσαν να προληφθούν κάθε χρόνο, αν μειώνονταν οι συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικής ρύπανσης και ιδιαίτερα των αιωρούμενων ατμοσφαιρικών σωματιδίων στα επίπεδα που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Δεν είναι όμως μόνο η ατμοσφαιρική ρύπανση. Η ηχορύπανση έρχεται δεύτερη μετά την ατμοσφαιρική ρύπανση στην κατάταξη των περιβαλλοντικών κινδύνων για την υγεία, με τους κυκλοφοριακούς μάλιστα θορύβους να αποτελούν την αιτία για την απώλεια ετησίως συνολικά 1.000.000 υγιών ετών προσδόκιμης ζωής στη Δυτική Ευρώπη. Ο δε θόρυβος από τα μέσα μεταφοράς είναι σε διεθνές επίπεδο η σημαντικότερη ενόχληση στους πληθυσμούς των πόλεων. Η ηχορύπανση έχει συνδεθεί με προβλήματα ακοής, διαταραχές ύπνου, αυξημένη πίεση και άγχος, ψυχοσωματικές ασθένειες, μειωμένη απόδοση στην εργασία, πονοκεφάλους και κακή διάθεση.
Ποιος φέρει την ευθύνη
Ο πλανήτης είναι το σπίτι μας και το περιβάλλον το «σκηνικό» όπου ζούμε τη ζωή μας. Γι’ αυτό και η ευθύνη για την υγεία του δεν μπορεί να είναι μονομερής. Αν και αυτοί που έχουν θεσμικό ρόλο όσον αφορά στην εφαρμογή πολιτικών γύρω από την προστασία του, όπως η ανακύκλωση, η κυκλική οικονομία, αλλά και η ενεργειακή συμπεριφορά των μεγάλων βιομηχανιών, είναι οι κυβερνήσεις και τα κέντρα λήψης αποφάσεων σε διεθνές επίπεδο, υπάρχει πάντα και η ατομική ευθύνη. Η υιοθέτηση καθημερινών πρακτικών που θα μειώσουν το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα, όπως ο περιορισμός της χρήσης του αυτοκινήτου, η συστηματική ανακύκλωση και η εξοικονόμηση της ενέργειας είναι επιτακτική και είναι ευθύνη του καθενός μας.
Η προστασία του περιβάλλοντος είναι στο χέρι μας και όσα του έχουν συμβεί μπορούν να αλλάξουν. Πέραν της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και των κρατών μελών για την εκπομπή των αέριων ρύπων από τις βιομηχανίες, τη μόλυνση των υδάτων, την υπερβολική χρήση λιπασμάτων στις καλλιέργειες, η ατομική ευθύνη στην εξοικονόμηση του νερού και των ενεργειακών πόρων, η υπεύθυνη στάση μας ως καταναλωτών και η συνεχής ενημέρωση μπορούν να είναι μια καλή αρχή για την υγεία του πλανήτη, άρα και τη δική μας.
Άλλωστε, στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταρτιστεί μια σαφής και ιδιαίτερα αναλυτική περιβαλλοντική πολιτική, που ακολουθείται από ένα πλήρως αναπτυγμένο και ώριμο νομικό πλαίσιο. Το πρόβλημα είναι πως συχνά αυτό το πλαίσιο δεν εφαρμόζεται από τα κράτη μέλη και η εφαρμογή των περιβαλλοντικών πολιτικών καθίσταται η μεγαλύτερη πρόκληση για κυβερνήσεις, θεσμικά όργανα, δημόσιες δομές, παρόχους υγείας και βέβαια για τον ίδιο τον πολίτη.
Φέτος η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας που γιορτάζεται στις 7 Απριλίου επέλεξε ως βασικό σλόγκαν το εξής: «Ο πλανήτης μας, η υγεία μας». Μέσω αυτού ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θέλει να καταδείξει την άρρηκτη σχέση της προστασίας του περιβάλλοντος με την προστασία της υγείας μας και να στρέψει την παγκόσμια προσοχή σε επείγουσες δράσεις που χρειάζονται για να διατηρηθεί ο πλανήτης υγιής, άρα και οι άνθρωποι που τον κατοικούν.
Σε ένα πλαίσιο συνεχών περιβαλλοντικών προκλήσεων για την υγεία μας, η Κλινική Euromedica Κυανούς Σταυρός Θεσσαλονίκης εισφέρει από την πλευρά της τα εργαλεία εκείνα που θα τη θωρακίσουν. Αυτά δεν είναι άλλα από τις προληπτικές εξετάσεις για άντρες και γυναίκες όλων των ηλικιών σε ειδικές, προνομιακές τιμές.
Άλλωστε, πέραν της δημιουργίας ενός υγιούς περιβάλλοντος διαβίωσης, η πρόληψη είναι ένα σημαντικό μέσο για τον έγκαιρο εντοπισμό των ασθενειών, άρα και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή τους.
