Οι κιρσοί είναι διατεταμένες, φλέβες οφιοειδούς πορείας που εντοπίζονται επιφανειακά, κοντά στο δέρμα, κυρίως στα κάτω άκρα. Είναι αποτέλεσμα της χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας,των κάτω άκρων όπου λόγω χαλαρωσης των βαλβίδων που έχουν οι φλέβες δεν είναι δυνατή η σύγκλειση τους, με αποτέλεσμα παλινδρόμηση και λίμναση του αίματος λόγω βαρύτητας στα κάτω άκρα. Αυτή η κατάσταση στα πλαίσια χρονιότητας οδηγεί αρχικά σε διάταση και κατόπιν σε επιμήκυνση αυτών των φλεβών με αποτέλεσμα την οφιοειδή εμφάνιση.
Οι προδιαθεσικοί παράγοντες εμφάνισης των κιρσών είναι η κληρονομική προδιάθεση, η καθημερινότητα του ασθενούς κυρίως η ορθοστασία ή η δουλειά γραφείου, οι κυήσεις, το φύλο (γυναίκα), το αυξημένο σωματικό βάρος και οι έντονες αυξομειώσεις αυτού.
Τα κύρια συμπτώματα των ασθενών που προσέρχονται με κιρσούς είναι αίσθημα βάρους, καύσος στα πέλματα, πόνος, κνησμός (φαγούρα), οίδημα στο πόδια, κράμπες και ανησυχία στα πόδια κυρίως τη νύχτα. Η διάγνωση γίνεται από την κλινική εικόνα και η επιβεβαίωση γίνεται με το triplex φλεβών με το οποίο καθορίζεται η έκταση και η βαρύτητα της ανεπάρκειας.
Κύρια επιπλοκή των κιρσών είναι αρχικά η θρόμβωση με κίνδυνο την επέκταση αυτής στο εν τω βάθει φλεβικό δίκτυο κατάσταση μεγαλύτερης βαρύτητας και επικινδυνότητας. Σε βαριές και παραμελημένες καταστάσεις έχουμε μελάγχρωση του δέρματος με λιποδερματοσκλύρηνση και δημιουργία πληγών – άτονα φλεβικά έλκη. Ασθενείς με εκτεταμένο δίκτυο επιπολής κιρσών είναι επιρρεπείς σε κιρσοράγιες αυτόματες ή μετά από κάκωση.
Ανάλογα με την βαρύτητα της ανεπάρκειας και την έκταση των κιρσών, την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενούς καθορίζεται και η αντιμετώπιση. Πάντα συστήνεται η αλλαγή της καθημερινότητας με αύξηση του βαδίσματος , απώλεια βάρους, αποφυγή παρατεταμένης έκθεσης των κάτω ακρών στον ήλιο και μπάνιου με ζεστό νερό, εφαρμογή καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης και λήψη ή εφαρμογή φλεβοτονικών σκευασμάτων. Η κύρια θεραπεία όμως είναι η χειρουργική ιδίως με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές όπως η χρήση laser, ραδιοσυχνοτήτων, ιατρικής κόλας. Υπάρχει και η σκληροθεραπεία με την έγχυση ειδικού αφρού εντός κιρσών περιορισμένης έκτασης και βαρύτητας. Ο ασθενής πρέπει να προσφεύγει στον αγγειοχειρουργό μόλις διαπιστώσει την εμφάνιση κιρσών ή αντίστοιχων συμπτωμάτων ανεπάρκειας.
Γράφει ο κ. Τουφεκτσής Θεμιστοκλής Αγγειοχειρουργός
