Καρκίνος του Δέρματος | Πρόληψη, Συμπτώματα & Θεραπεία
Στην επιδίωξη ενός λαμπερού και υγιεινού τρόπου ζωής, είναι ζωτικής σημασίας να είστε καλά ενημερωμένοι για τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία. Ο καρκίνος του δέρματος, ο πιο κοινός τύπος καρκίνου παγκοσμίως, απαιτεί σίγουρα την προσοχή και την κατανόησή μας, ειδικά σε μια χώρα με τόσο έντονη έκθεση στον ήλιο.
Τι είναι ο Καρκίνος του Δέρματος
Οι σπίλοι, γνωστοί και ως ελιές, μπορεί να εμφανιστούν στο δέρμα είτε από τη γέννηση (συγγενείς) είτε αργότερα στη ζωή (επίκτητοι). Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στο χρώμα, το μέγεθος, το σχήμα και την υφή τους. Η εξέλιξή τους επηρεάζεται από εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες, όπως ορμόνες και ηλιακή ακτινοβολία. Κατά κύριο λόγο, είναι καλοήθεις βλάβες του δέρματος, αλλά σε λίγες περιπτώσεις μπορεί να εξελιχθούν σε κακοήθεις, όπως το μελάνωμα. Είναι σημαντικό λοιπόν για τα άτομα με σπίλους να προστατεύονται από την ηλιακή ακτινοβολία και να αποφεύγουν τον τραυματισμό τους. Η παρατήρηση οποιασδήποτε αλλαγής στα χαρακτηριστικά των σπίλων είναι σημαντική, και η γνώμη του δερματολόγου πρέπει να ζητείται άμεσα.Για όσους έχουν πολλούς σπίλους, ειδικά μελαχρωματικούς, εκτός από την τακτική αυτοεξέταση η δερματοσκόπηση & η χαρτογράφηση από δερματολόγο είναι αναγκαία κάθε χρόνο καθώς η ψηφιακή απεικόνιση των σπίλων παρέχει λεπτομερή παρακολούθηση.
Τύποι Καρκίνου του Δέρματος
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC) αποτελεί τον κυρίαρχο τύπο καρκίνου του δέρματος, που εμφανίζεται πιο συχνά σε ατομα με ανοικτόχρωμη επιδερμίδα. Η χρόνια έκθεση στον ήλιο ή η χρήση τεχνητού μαυρίσματος solarium συνδέεται στενά με την εμφάνισή του, ενώ κυρίως παρουσιάζεται σε περιοχές όπως το κεφάλι, το λαιμό, και τα χέρια. Παρά την ικανότητα θεραπείας με έγκαιρη διάγνωση, αν αγνοηθεί, μπορεί να διεισδύσει σε περιβάλλοντα ιστό, νεύρα, και οστά, προκαλώντας μόνιμη βλάβη ή παραμόρφωση. Στη δεύτερη θέση είναι το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC), που συνήθως παρουσιάζεται ως σκληρό, κόκκινο οζίδιο ή επίπεδη αλλοίωση με φολιδωτή επιφάνεια. Εμφανίζεται συχνά σε περιοχές εκτεθειμένες στον ήλιο, όπως τα χείλη, τα αυτιά και το πρόσωπο. Τέλος, το μελάνωμα (MM) αντιπροσωπεύει την πιο σοβαρή και θανατηφόρα μορφή καρκίνου του δέρματος που προέρχεται από τα μελανοκύτταρα, τα κύτταρα που παράγουν μελανίνη.
Ορισμένες μορφές μελανώματος αναπτύσσονται πιο αργά και άλλες, γρηγορότερα. Συνήθως αναπτύσσεται σε υπάρχον σπίλο ή ως ένα νέο, σκούρο σημείο στο δέρμα και έχει επιθετική συμπεριφορά η οποία μπορεί να αποβεί μοιραία αν η διάγνωση δεν γίνει έγκαιρα.
Πώς Μπορώ να Προστατευτώ από τον Καρκίνο του Δέρματος;
H τακτική αυτοεξέταση της επιδερμίδας είναι απαραίτητη ώστε να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν σε μια ελιά ή σε κάποιο άλλο σημείο του σώματος ανησυχητικές αλλοιώσεις, ενώ η δερματοσκόπηση & η χαρτογράφηση ετησίως είναι δυο διαγνωστικές εξετάσεις με σπουδαίο ρόλο στην πρόληψη κακοηθειών του δέρματος. Υιοθετώντας τον κανόνα ADCDE στη ρουτίνα φροντίδας του δέρματος, μπορούμε να εντοπίσουμε έγκαιρα πιθανά προειδοποιητικά σημάδια καρκίνου του δέρματος και να επισκεφτούμε άμεσα εξειδικευμένο πλαστικό χειρουργό ή δερματολόγο. Κανόνας ABCDE για το μελάνωμα: Α: Asymmetry – Ασυμμετρία, δλδ το ένα νοητό μέρος του σπίλου δεν είναι όμοιο με το άλλο Β: Border – Τα όρια δεν είναι σαφή σε σχέση με το περιβάλλον δέρμα C: Color – Ανομοιόμορφος χρωματισμός D: Diameter – Διάμετρος μεγαλύτερη από 6 χιλιοστά Ε: Evolving – Εξελισσόμενες αλλαγές στο μέγεθος, το σχήμα ή το χρώμα. Εμφάνιση πόνου,φαγούρας ή αιμορραγίας
Η διατήρηση της υγείας του δέρματός σας έναντι της πιθανής απειλής του καρκίνου του δέρματος απαιτεί μια προσεκτική και προληπτική προσέγγιση. Εκτός από την τακτική αυτοεξέταση, το κυριότερο και παγκοσμίως αναγνωρισμένο μέτρο είναι η συνεπής εφαρμογή αντηλιακού ευρέος φάσματος με ελάχιστο δείκτη προστασίας SPF 30, ακόμη και τις συννεφιασμένες ημέρες, για τη θωράκιση του δέρματος από τις επιβλαβείς υπεριώδεις (UV) ακτίνες. Εξίσου κρίσιμη είναι η υιοθέτηση προστατευτικού ρουχισμού, συμπεριλαμβανομένων των καπέλων και των γυαλιών ηλίου. Τέλος, καλό είναι να αναζητάτε σκιά κατά τις ώρες αιχμής του ήλιου, συνήθως μεταξύ 10 π.μ. και 4 μ.μ., όταν η υπεριώδης ακτινοβολία είναι πιο έντονη. Η υιοθέτηση αυτών των πρακτικών, μαζί με τη δέσμευση για ενημέρωση σχετικά με την υγεία του δέρματος, αποτελεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική για αποτελεσματική προστασία από τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος.
Θεραπεία Καρκίνου του Δέρματος
Η μέθοδος θεραπείας ορίζεται σύμφωνα με τον τύπο καρκίνου, την ηλικία του ασθενούς, τη μορφολογία και τη γενικότερη κατάσταση του οργανισμού, ωστόσο η χειρουργική αφαίρεση αποτελεί την πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση για μια ογκολογικά σωστή, “καθαρή” εκτομή της βλάβης καθώς η ίαση επιτυγχάνεται με τη ριζική αφαίρεση της και την ιστολογική επιβεβαίωση ότι ο όγκος αφαιρέθηκε πλήρως και επί υγιών ιστών.
Η ευαισθητοποίηση σχετικά με τον καρκίνο του δέρματος είναι υψίστης σημασίας από τη στιγμή που αποτελεί τη πιο κοινή μορφή καρκίνου παγκοσμίως. Αναγνωρίζοντας τους διάφορους τύπους, κατανοώντας τους παράγοντες κινδύνου και υιοθετώντας προληπτικά μέτρα ενδυναμώνουμε τους εαυτούς μας για να προστατευτούμε. Να θυμάστε πως η πρόληψη σήμερα, εξασφαλίζει ένα πιο υγιές και λαμπερό αύριο. Γι΄αυτό μείνετε ασφαλείς, μείνετε σε επαγρύπνηση, δώστε προτεραιότητα στην υγεία του δέρματός σας και απευθυνθείτε πάντα στους ειδικούς.
Dr Μουτσούδης Ανδρέας Πλαστικός Χειρουργός – M.D, PH.D
Επιστημονικός Συνεργάτης Α Δερματολογικης Κλινικής ΑΠΘ, με κύριο ενδιαφέρον τον καρκίνο του δέρματος
Anatomy Horonary Visiting Professor στο PECS MEDICAL UNIVERISTY,HUNGARY
Υπεύθυνος στο Τμήμα Μελανώματος της Κλινικής Κυανούς Σταυρός