Ο Σακχαρώδης Διαβήτης τείνει να πάρει την μορφή της πανδημίας δεδομένου ότι σήμερα παγκοσμίως πάσχουν περίπου 350 εκατομμύρια άνθρωποι από σακχαρώδη διαβήτη και με τον ρυθμό αύξησης του να αναμένεται το 2035 να πάσχουν 650 εκατομμύρια περίπου. Η μεγαλύτερη αύξηση αναμένεται να συμβεί στα χαμηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα του πληθυσμού. Η αύξηση αυτή θα αφορά κυρίως στην μορφή του διαβήτη τύπου 2 (του μη ινσουλινοεξαρτώμενου) παρά στην μορφή του διαβήτη τύπου 1 (του ινσουλινοεξαρτώμενου ή του νεανικού διαβήτη). Το σημαντικότερο γεγονός είναι ότι περίπου το 50% των διαβητικών, ακόμη και σήμερα, δεν γνωρίζει ότι πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη.
Έγκαιρη διάγνωση
Η έγκαιρη διάγνωση και η έναρξη θεραπείας είναι μεγάλης κλινικής σημασίας διότι οι επιπλοκές από ανεβασμένο σάκχαρο αρχίζουν να εμφανίζονται νωρίς στην πορεία της νόσου, τόσο στα μικρά αγγεία (αμφιβληστροειδοπάθεια, νευροπάθεια και νεφροπάθεια) όσο κυρίως και στα μεγάλα αγγεία με κύρια εκδήλωση την αθηρωμάτωση αυτών, όπως των στεφανιαίων αγγείων της καρδιάς, των καρωτίδων, των αγγείων του εγκεφάλου και των αγγείων των κάτω άκρων. Η βλάβη του ενδοθηλίου των μεγάλων αγγείων αρχίζει και εξελίσσεται με σχετικά γρήγορο ρυθμό ακόμη και πριν την εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2 (γνωστός ή άγνωστος στον πάσχοντα ασθενή ). Η διαδικασία αυτή της αθηρωμάτωσής αρχίζει από την περίοδο που ο ασθενής παρουσιάζει στο αίμα του ήπιες αυξήσεις στο σάκχαρο του πάνω από τα φυσιολογικά όρια αλλά χωρίς να φτάσει τις τιμές που βάζουν την διάγνωση του διαβήτη.
Η κατάσταση αυτή αναφέρεται ως μια δυσανοχή στην φυσιολογική ρύθμιση της γλυκόζης τόσο κατά την διάρκεια που είναι νηστικός (σάκχαρο νηστείας 110-125mg, γνωστή ως διαταραχή γλυκόζης νηστείας -Impaired Glucose Fasting – I.F.G). Η κατάσταση αυτή των μικρών αυξήσεων του σακχάρου αναφέρεται ως προδιαβήτης , κατάσταση που υποδηλώνει ότι πολλά από αυτά τα άτομα σύντομα θα εμφανίσουν κλινικό σακχαρώδη διαβήτη (σάκχαρο νηστείας πάνω από 126mg /dl ή 2 ώρες μετά την λήψη γλυκόζης πάνω από 200mg /dl ) άλλα όχι όλα.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι ο ασθενής που πάσχει μόνο από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 έχει μειωμένο προσδόκιμο ζωής κατά έξι (6) χρόνια ενώ αν ταυτόχρονα πάσχει και από στεφανιαία νόσο της καρδιάς, λόγω αθηρωμάτωσης των αγγείων έχει μειωμένο προσδόκιμο ζωής κατά δώδεκα (12) χρόνια. Επίσης πάνω από το 60% των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη και είναι ηλικίας 60 ετών και πάνω πεθαίνει από καρδιαγγειακή νόσο και ότι η θνησιμότητα των διαβητικών ασθενών είναι 2,5 φορές μεγαλύτερη από ότι των μη διαβητικών ασθενών. Επομένως η έγκαιρη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη και η έγκαιρη αναγνώριση της μεταβολικής διαταραχής που λέγεται προ διαβήτης έχει πολύ μεγάλη σημασία για τον ασθενή διότι η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας (άσκηση – υγιεινή διατροφή και φάρμακα) και η πρόληψη της εξέλιξης του προδιαβήτη σε κλινικό διαβήτη (άσκηση – υγιεινή διατροφή και πιθανόν σε ορισμένες περιπτώσεις και φάρμακα) έχει ως αποτέλεσμα την μείωση των επιπλοκών του διαβήτη που αναφέρθηκαν παραπάνω και μείωση της θνησιμότητας με τελικό κέρδος επί πλέον χρόνια ζωής χωρίς μεγάλο οικονομικό θεραπευτικό κόστος.
Άτομα που έχουν αυξημένες πιθανότητες να έχουν διαταραχές στο μεταβολισμό της γλυκόζης (προδιαβήτη ή κλινικό διαβήτη) πρέπει να ελέγχουν τακτικά τις τιμές της γλυκόζης σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού τους ( διαβητολόγο ) διότι μπορεί να έχουν σακχαρώδη διαβήτη και να μην το γνωρίζουν .
Πρόληψη του Σακχαρώδη Διαβήτη
Όσον αφορά την πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη και προδιαβήτη θα πρέπει να ασκούμαστε, να βαδίζουμε με γρήγορο ρυθμό τουλάχιστον 30 ΄την ημέρα για 5 ημέρες την εβδομάδα , να ακολουθούμε υγιεινή – μεσογειακή διατροφή, να ελέγχουμε το βάρος σώματος , να αποφεύγουμε τα γλυκά και τους ευαπορρόφητους υδατάνθρακες (ζάχαρη κλπ) , να μειώσουμε σημαντικά την πρόσληψη λιπαρών τροφών και επί παχυσαρκίας να μειώσουμε το βάρος μας πάνω από το 10%.
*Σπυρίδων Μπακατσέλος, Παθολόγος – Διαβητολόγος MD – PhD, Διδάκτωρ Διαβητολογίας ΑΠΘ, Μετεκπαιδευθείς στην Υπέρταση και Λιπίδια, Επιστημονικά Υπεύθυνος του Παθολογικού Τμήματος της Κλινικής Euromedica Κυανούς Σταυρός
