Η ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος έχει φέρει επανάσταση στη χειρουργική αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας και των εκφυλιστικών αλλοιώσεων του γόνατος. Την τελευταία 5ετία έχουν αναπτυχθεί πολλά συστήματα ρομποτικής αρθροπλαστικής, με το Mako™ Smart Robotics της αμερικανικής εταιρίας Stryker να αποτελεί το κορυφαίο. Η μεγαλύτερη καινοτομία του συστήματος Mako 2.0, της τελευταίας του αναβάθμισης δηλαδή, δεν βρίσκεται μόνο στην ακρίβεια του ρομποτικού βραχίονα, αλλά στην προεγχειρητική χαρτογράφηση που προηγείται κάθε επέμβασης.
Τι είναι η προεγχειρητική χαρτογράφηση;
Πρόκειται για μια διαδικασία κατά την οποία, με βάση μια αξονική τομογραφία, δημιουργείται ένα τρισδιάστατο μοντέλο της άρθρωσης του γόνατος του ασθενούς. Αυτό το μοντέλο δεν είναι μια απλή απεικόνιση – είναι ένα δυναμικό εργαλείο που «διαβάζει» τις ιδιαιτερότητες του κάθε γόνατος:
- το σχήμα και τη γωνίωση των οστών
- τις φθορές του χόνδρου
- την ευθυγράμμιση της άρθρωσης
- την επίδραση στα μαλακά μόρια
- τις αποκλίσεις που δεν φαίνονται εύκολα στην απλή ακτινογραφία
Η αξία αυτής της διαδικασίας δεν περιορίζεται στην απεικόνιση της άρθρωσης, αλλά επεκτείνεται στον προεγχειρητικό σχεδιασμό: επιτρέπει στον χειρουργό να προσομοιώσει το χειρουργείο εκ των προτέρων και να αποφασίσει με ακρίβεια πώς θα κινηθεί, ποια εμφυτεύματα θα χρησιμοποιήσει και πώς θα ισορροπήσει η άρθρωση για ένα σταθερό και λειτουργικό αποτέλεσμα.
Πώς αξιοποιείται από το σύστημα ρομποτικής αρθροπλαστικής Mako 2.0;
Το Mako 2.0 χρησιμοποιεί αυτά τα δεδομένα για να διαμορφώσει ένα χειρουργικό πλάνο απόλυτα προσαρμοσμένο στον ασθενή. Ο χειρουργός μπορεί να «δει» εκ των προτέρων πώς θα τοποθετηθεί το εμφύτευμα, ποιο είναι το ιδανικό σημείο κοπής, αλλά και πώς θα εξισορροπηθούν οι μαλακοί ιστοί για σωστή κινητικότητα και σταθερότητα. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, το σύστημα παρέχει real-time δεδομένα και βοηθά τον γιατρό να εφαρμόσει το πλάνο με ακρίβεια χιλιοστού – χωρίς αποκλίσεις, χωρίς «τυφλά σημεία».
Τι σημαίνει αυτό για τον ασθενή;
Για τον ασθενή, η προεγχειρητική χαρτογράφηση μεταφράζεται σε πιοστοχευμένο και εξατομικευμένο αποτέλεσμα. Καθώς η επέμβαση βασίζεται σε δεδομένα που αντανακλούν τη δική του μοναδική ανατομία, ο χειρουργός μπορεί να επιλέξει με μεγαλύτερη ακρίβεια το κατάλληλο μέγεθος και τύπο εμφυτεύματος, να εξασφαλίσει καλύτερη ευθυγράμμιση και σταθερότητα, και να ελαχιστοποιήσει την παρέμβαση σε υγιείς ιστούς. Κάτι τέτοιο συνεπάγεται πολλαπλά οφέλη: λιγότερος πόνος μετά την επέμβαση, ταχύτερη κινητοποίηση καιαποκατάσταση, μικρότερος κίνδυνος επιπλοκών, αλλά και μεγαλύτερη λειτουργικότητα στην καθημερινότητα. Επιπλέον, επειδή το εμφύτευμα τοποθετείται ακριβώς εκεί όπου πρέπει, μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα να χαλαρώσει ή να χρειαστεί αντικατάσταση στο μέλλον. Με απλά λόγια, η προεγχειρητική χαρτογράφηση κάνει την αρθροπλαστική πιο εξατομικευμένη και αποτελεσματική για κάθε ασθενή ξεχωριστά– και αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόοδος που έχει φέρει η σύγχρονη ρομποτική στην ορθοπεδική.
Η τεχνολογία δεν αντικαθιστά την κρίση — την ενισχύει
Η χαρτογράφηση από μόνη της δεν κάνει τη διαφορά. Η ιατρική εμπειρία και η χειρουργική κρίση είναι αυτές που μετατρέπουν τα δεδομένα σε σωστές αποφάσεις. Το Mako 2.0 δεν είναι απλώς ένα «έξυπνο εργαλείο» — είναι ένας συνεργάτης που προσφέρει στον χειρουργό πληροφορίες που δεν είχε ποτέ ξανά στη διάθεσή του με τέτοια ακρίβεια.
Η ρομποτική αρθροπλαστική με Mako 2.0 δεν είναι μια «ρομποτική τεχνική» — είναι μια εξατομικευμένη ιατρική πράξη βασισμένη σε βαθιά γνώση της ανατομίας και της τεχνολογίας. Και σε αυτή τη διαδικασία, η προεγχειρητική χαρτογράφηση αποτελεί το πιο ισχυρό όπλο στα χέρια του σύγχρονου ορθοπεδικού.
Γράφει ο Αθανάσιος Αδάμ, MD, FICS, Χειρουργός Ορθοπεδικός, Mako™ Certified Surgeon, Συνεργάτης της κλινικής «Κυανούς Σταυρός»
