Όλγα Γιουλεμέ MD, PhD, FEBGH
Καθηγήτρια Γαστρεντερολογίας ΑΠΘ
Συνεργάτης της Euromedica Κυανούς Σταυρός
Τι είναι οι πολύποδες παχέος εντέρου;
Οι πολύποδες είναι περιγεγραμμένοι ογκόμορφοι ιστοί που προβάλλουν μέσα στον εντερικό αυλό, εξορμώμενοι από το εσωτερικό τοίχωμα του εντέρου (βλεννογόνος).
Οι πολύποδες του παχέος εντέρου είναι πολύ συχνοί και η συχνότητά τους αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας. Υπολογίζεται ότι περίπου 30% των ανθρώπων μεταξύ 40-50 ετών και έως 50% των ανθρώπων άνω των 60 ετών έχουν τουλάχιστον έναν πολύποδα.
Είναι όλοι οι πολύποδες ίδιοι;
Οι πολύποδες, ανάλογα με τον τύπο των κυττάρων από τον οποίο αποτελούνται, διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες:
1.Στους αδενωματώδεις, όπου ανήκουν τα σωληνώδη, λαχνωτά και σωληνολαχνωτά αδενώματα και οι οδοντωτοί πολύποδες.
2.Στους μη αδενωματώδεις, όπου ανήκουν κυρίως οι υπερπλαστικοί και οι φλεγμονώδεις πολύποδες.
Είναι βασικό να γνωρίζουμε τον τύπο του πολύποδα και αυτό γίνεται εξετάζοντας με βιοψία όλον τον πολύποδα ή τουλάχιστον ένα τμήμα αυτού με μικροσκόπιο στο εργαστήριο. Υπάρχουν πολύποδες που έχουν την τάση να εξελιχθούν σε καρκίνο, ενώ άλλοι είναι καλοήθεις. Αυτοί που μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο είναι κυρίως τα αδενώματα και σε μικρότερο βαθμό οι οδοντωτοί πολύποδες.
Εμφανίζουν συμπτώματα οι πολύποδες;
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι πολύποδες είναι εντελώς ασυμπτωματικοί και ανακαλύπτονται τυχαία κατά τη διάρκεια μιας κολονοσκόπησης. Συμπτώματα εμφανίζουν κυρίως οι μεγάλοι πολύποδες, ιδίως όταν βρίσκονται στο τελευταίο τμήμα του εντέρου κοντά στον πρωκτό. Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι η σιδηροπενική αναιμία, το αίμα στα κόπρανα, η διάρροια, η δυσκοιλιότητα και ο κοιλιακός πόνος.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η εξέταση εκλογής για την ανεύρεση πολυπόδων είναι η κολονοσκόπηση, η οποία έχει και το πλεονέκτημα της αφαίρεσης των πολυπόδων στον ίδιο χρόνο. Εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν απεικονιστικές εξετάσεις, όπως η αξονική κολογραφία (εικονική κολονοσκόπηση) και ο βαριούχος υποκλυσμός. Οι εξετάσεις αυτές μειονεκτούν έναντι της κολονοσκόπησης, επειδή εκθέτουν τον ασθενή σε ακτινοβολία, δεν δύνανται να σκιαγραφήσουν μικροσκοπικούς πολύποδες και δεν υπάρχει η δυνατότητα λήψης βιοψιών ή αφαίρεσης των πολυπόδων (πολυποδεκτομής) στον ίδιο χρόνο.
Ποια είναι η αντιμετώπιση των πολυπόδων;
Είναι σημαντικό για τους πολύποδες να ανευρίσκονται εγκαίρως, πριν εξελιχθούν σε καρκίνο. Όλοι οι πολύποδες πρέπει να αφαιρούνται και να στέλνονται για βιοψία. Η αφαίρεσή τους στη συντριπτική πλειοψηφία γίνεται ενδοσκοπικά κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές αφαίρεσης πολυπόδων και η επιλογή της μεθόδου εξαρτάται από το μέγεθος του πολύποδα, το σχήμα του και τη θέση στην οποία βρίσκεται. Σπάνια, όταν εξαιτίας της θέσης ή του μεγέθους είναι αδύνατη η ενδοσκοπική αφαίρεσή τους, αφαιρούνται χειρουργικά.
Ποιες είναι οι επιπλοκές της πολυποδεκτομής;
Γενικά η πολυποδεκτομή είναι ανώδυνη, ασφαλής, με σπάνιες επιπλοκές. Οι επι-πλοκές είναι η αιμορραγία, με συχνότητα που κυμαίνεται από 0,66 έως 3,4% των πολυποδεκτομών (μέσος όρος 1,2%) και σπανιότερα η διάτρηση, με συχνότητα που κυμαίνεται ευρέως από 1 στις 100 μέχρι 1 στις 1000 πολυποδεκτομές ή 0,4% ανά ασθενή. Η αιμορραγία μετά από πολυποδεκτομή αντιμετωπίζεται ενδοσκοπικά, ενώ η διάτρηση απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση.
Ποια είναι η παρακολούθηση μετά την πολυποδεκτομή;
Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε πολυποδεκτομή πρέπει να εντάσσονται σε πρόγραμμα επιτήρησης με κολονοσκόπηση για την πιθανότητα ανάπτυξης νέων πολυπόδων. Η επιτήρηση εξατομικεύεται ανάλογα με το είδος, το μέγεθος και τον αριθμό των πολυπόδων που αφαιρέθηκαν.
