2310 966100
Πολλαπλή Σκλήρυνση Κυανούς Σταυρός

Πολλαπλή Σκλήρυνση: διάγνωση και θεραπεία

Τι είναι η Πολλαπλή Σκλήρυνση;

Η Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) είναι μια χρόνια απομυελινωτική και νευροεκφυλιστική νόσος του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Με απλά λόγια, το ανοσοποιητικό σύστημα του ίδιου του οργανισμού, στρεφόμενο κατά αυτού μέσω μιας φλεγμονώδους διαδικασίας, προκαλεί την καταστροφή της μυελίνης και τη βλάβη των νευραξόνων των νευρικών κυττάρων, παρεμποδίζοντας την απρόσκοπτη αγωγή του νευρικού σήματος.

Πόσο συχνή είναι η Πολλαπλή Σκλήρυνση ;

Η ΠΣ είναι μια νόσος που αφορά περίπου 2,3 εκατ. ανθρώπους παγκοσμίως και η συχνότητά της φαίνεται πως συνεχώς αυξάνεται. Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι πάσχουν από Πολλαπλή Σκλήρυνση περίπου 21.000 άτομα από τα 10,4 εκατ. κατοίκους της χώρας. Η νόσος φαίνεται ότι προτιμάει το γυναικείο φύλο και τη λευκή φυλή και η επίπτωσή της είναι μεγαλύτερη στις νεαρότερες ηλικίες.

Πώς εκδηλώνεται η Πολλαπλή Σκλήρυνση ;

Χαρακτηριστικό της νόσου είναι ότι τα συμπτώματα και ο τρόπος εκδήλωσής της ποικίλλει από άτομο σε άτομο. Τα συχνότερα συμπτώματα, αν και όχι ειδικά, με τα οποία αυτή εμφανίζεται είναι τα εξής:

  • – αίσθημα κόπωσης
  • – αδυναμία στα πόδια ή τα χέρια
  • – περιορισμένη κινητικότητα, δυσκολία στο βάδισμα
  • – μουδιάσματα
  • – διαταραχές όρασης (απώλεια όρασης, θολότητα, διπλωπία)
  • – διαταραχές στην ούρηση και την αφόδευση
  • – νοητική δυσλειτουργία

Όσο για τις μορφές εκδήλωσης της ΠΣ, διακρίνουμε τις εξής:

  • – υποτροπιάζουσα διαλείπουσα μορφή (με εξάρσεις και υφέσεις), κατά την οποία υπάρχουν εναλλασσόμενες περίοδοι ελεύθερες συμπτωμάτων και επεισόδια με την προαναφερόμενη συμπτωματολογία, από την οποία το άτομο μπορεί είτε να απαλλαγεί πλήρως είτε να παραμείνει κάποιο μόνιμο υπόλειμμα.
  • – δευτεροπαθώς προϊούσα μορφή, που επέρχεται πιθανώς μετά από χρόνια, όταν οι υποτροπές της νόσου μειώνονται ή και εξαλείφονται, αλλά παραμένει υπολειπόμενη αναπηρία που σταδιακά επιδεινώνεται.
  • – πρωτοπαθώς προϊούσα μορφή, στην οποία το άτομο αντιλαμβάνεται μια προοδευτική επιδείνωση της λειτουργικότητάς του, ενώ ενίοτε μπορεί να συνυπάρχουν και υποτροπές.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της ΠΣ τίθεται με τα αναθεωρημένα κριτήρια του McDonald2017. Τα σημαντικότερα εργαλεία για το νευρολόγο αποτελούν η κλινική εξέταση,  το ιστορικό – αξιολογώντας τον τρόπο εκδήλωσης και τη φύση των συμπτωμάτων – , η μαγνητική τομογραφία – που θα αναδείξει τις χαρακτηριστικές βλάβες στον εγκέφαλο (απομυελινωτικές πλάκες) – και η οσφυονωτιαία παρακέντηση και ανάλυση/ηλεκτροφόρηση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ). Επιπρόσθετες εξετάσεις, με βιοχημικό, ορολογικό και ανοσολογικό έλεγχο στο αίμα και στο ΕΝΥ, εξέταση προκλητών δυναμικών και νευροψυχολογικός έλεγχος, βοηθούν στην ολοκληρωμένη εκτίμηση της κατάστασης του ασθενούςκαι τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων.

Ποια είναι η θεραπεία της ΠΣ;

Η προσέγγιση της αντιμετώπισης ενός ατόμου με Πολλαπλή Σκλήρυνση πρέπει να είναι ολιστική και εξατομικευμένη και να γίνεται από εξειδικευμένη ομάδα επαγγελματιών υγείας (ειδικός νευρολόγος, εκπαιδευμένοι νοσηλευτές, φυσίατρος, φυσικοθεραπευτής, εργοθεραπευτής, ψυχολόγος κ.α.).Η θεραπεία αφορά τόσο στην αντιμετώπιση τυχόν υποτροπών, όσο και στη μείωση της συχνότητας εμφάνισής τους.Ακρογωνιαίος λίθος είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής και της λειτουργικότητας, η ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη των ατόμων που πάσχουν από αυτήν, καθώς επίσης και των συγγενών/φροντιστών τους.

Όσον αφορά στην αντιμετώπιση των υποτροπών της νόσου,αν και κάποιες φορές αυτέςαποδράμουν χωρίς τη χρήση φαρμάκων, συχνότερα χρειάζεται η χορήγηση κορτικοστεροειδών είτε από του στόματος είτε ενδοφλεβίως (σε κάποια δομή υγείας) για την αντιμετώπισή τους. Σε πιο δύσκολες και επίμονες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να γίνει χρήση γ-σφαιρίνης ή πλασμαφαίρεση.

Η χρόνια αγωγή της ΠΣ περιλαμβάνει τη νοσοτροποποιητική-προφυλακτική αγωγή και τη συμπτωματική, με την πρώτη να έχει τον κεντρικό ρόλο, προσπαθώντας να μειώσει τη συχνότητα των υποτροπών και πιθανόν να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου, ενώ η δεύτερη βελτιώνει τυχόν μόνιμη υπολειμματική συμπτωματολογία (σπαστικότητα, ορθοκυστικέςδιαταραχές, κλπ).

Στην πρώτη κατηγορία, ανήκει αριθμός φαρμάκων με διαφορετικό μηχανισμό δράσης, οδό και τρόπο χορήγησης. Η επιλογή του καταλληλότερου φαρμάκου πρέπει να εξατομικεύεται και να βασίζεται στο προφίλ του ασθενούς και της νόσου, όπως επίσης και στην προτίμηση και επιθυμία του ασθενούς, ύστερα από τη σύσταση του ειδικού νευρολόγου.

Καίριας σημασίας είναι η χρήση συμπτωματικής φαρμακευτικής αγωγής για τη διαχείριση τυχόν συμπτωμάτων που δυσκολεύουν την καθημερινότητα των ατόμων με ΠΣ (πχ σπαστικότητα, κόπωση, διαταραχές ούρησης, κλπ), σε συνδυασμό με τη μη φαρμακολογική θεραπεία. Η τελευταία περιλαμβάνει τη φυσική αποκατάσταση με φυσικοθεραπείες και εργοθεραπείες, καθώς επίσης και την ψυχολογική και νοητική αποκατάσταση. Με τον τρόπο αυτό, τα άτομα με ΠΣ μπορούν να ανακτήσουν ή να βελτιώσουν τη λειτουργικότητά τους και να επανέλθουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες

Επομένως, η συντονισμένη δράση μιας εξειδικευμένης ομάδας ιατρών, νοσηλευτών και επαγγελματιών υγείας σε συνεργασία με τον ασθενή είναι το ζητούμενο για την επιλογή και εφαρμογή της καταλληλότερης για τον τελευταίο θεραπείας.

Χρήστος Μπακιρτζής MD,MSc,PhD
Νευρολόγος
Συνεργάτης Κλινικής Euromedica Κυανούς Σταυρός

arrow-icon

Ποιες προληπτικές εξετάσεις πρέπει να κάνει ένας άντρας;

Ελάχιστα επεμβατική χειρουργική σπονδυλικής στήλης

arrow-icon