Ο Παθολόγος – Ογκολόγος είναι ο εξειδικευμένος ιατρός που διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διαχείριση των ασθενών με νεοπλασίες συμπαγών οργάνων. Η συμβολή του είναι καθοριστική σε όλα τα στάδια αντιμετώπισης της νόσου, από την αρχική διάγνωση και τη θεραπεία μέχρι την αποθεραπεία και την τακτική παρακολούθηση των ασθενών αυτών.
Κατά την καθημερινή πρακτική ο Παθολόγος – Ογκολόγος καλείται να εστιάσει στην φροντίδα των ασθενών με καρκίνο που αφορούν όλα τα επιμέρους συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού, έχοντας ως στόχο και ανάλογα με το κλινικό στάδιο της νόσου, είτε την πλήρη ίαση, είτε τη βελτίωση του προσδόκιμου ζωής και της ποιότητας της ζωής του ασθενή.
Στη σύγχρονη και πολυεπίπεδη αντιμετώπιση του καρκίνου, ο Παθολόγος – Ογκολόγος αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της ομάδας διαφορετικών ειδικοτήτων, που απαιτείται να συνεργαστούν ήδη από την αρχική διάγνωση της νόσου τη βέλτιστη διαχείριση των ασθενών.
Πέρα από την κατάρτιση στρατηγικού πλάνου για μια ολιστική φροντίδα του ασθενή, ο Παθολόγος – Ογκολόγος είναι ο υπεύθυνος ιατρός για τη χορήγηση των αντινεοπλασματικών θεραπειών (χημειοθεραπευτικών φαρμάκων, ανοσοθεραπείας, στοχευμένων θεραπειών ή και συνδυασμό των παραπάνω) ακολουθώντας τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες και τα υπάρχοντα πρωτόκολλα, αλλά και εφαρμόζοντας εξατομικευμένη ιατρική με στόχο να βελτιώσει την υγεία, την ποιότητα της ζωής και την κλινική έκβαση της νόσου σε όλη την πορεία της ασθένειας, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες, τις αξίες, τις επιθυμίες και τις προσδοκίες του ασθενή.
Αναλυτικότερα ο ρόλος αλλά και οι ευθύνες του Παθολόγου – Ογκολόγου έχουν ως εξής:
Διάγνωση και σταδιοποίηση:
Οι Παθολόγοι – Ογκολόγοι εμπλέκονται στην αρχική διάγνωση του καρκίνου και συνεργάζονται στενά με άλλες ειδικότητες (παθολόγους, χειρουργούς, ακτινολόγους/επεμβατικούς ακτινολόγους και παθολογοανατόμους), για να καθορίσουν τον ιστολογικό τύπο και το στάδιο του καρκίνου. Η σταδιοποίηση παρέχει πληροφορίες για την πρόγνωση της νόσου και είναι απαραίτητη για την λήψη των αποφάσεων που αφορούν τη θεραπεία.
Σχεδιασμός θεραπείας:
Με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του καρκίνου, το στάδιο, τη γενική υγεία του ασθενούς και αφού συζητήσει διεξοδικά με τον ασθενή σχετικά με τις ενδεικνυόμενες θεραπείες, τυχόν απορίες και ερωτήσεις, ο Παθολόγος – Ογκολόγος καλείται να αναπτύξει ένα εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας. Αυτό δύναται να περιλαμβάνει χημειοθεραπεία, στοχευμένες θεραπείες, ανοσοθεραπεία, ορμονοθεραπεία ή συνδυασμό αυτών.
Χορήγηση χημειοθεραπείας:
Ο Παθολόγος – Ογκολόγος είναι ο αποκλειστικά εκπαιδευμένος ιατρός για τη χορήγηση χημειοθεραπείας, η οποία περιλαμβάνει τη χρήση φαρμάκων για την καταστροφή ή την επιβράδυνση της ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων. Επιπλέον παρακολουθεί και αντιμετωπίζει τις παρενέργειες από τη χορήγηση της και προσαρμόζει το πλάνο θεραπείας ανάλογα με τις ανάγκες που προκύπτουν.
Συντονισμός της φροντίδας:
Ο Παθολόγος – Ογκολόγος συνεργάζεται με άλλους επαγγελματίες υγείας, συμπεριλαμβανομένων Χειρουργών, Ακτινοθεραπευτών – Ογκολόγων, ομάδων υποστηρικτικής φροντίδας και άλλων, προκειμένου να βοηθήσει τους ασθενείς να διαχειριστούν συμπτώματα που οφείλονται στη νόσο ή παρενέργειες της θεραπείας.
Τακτική παρακολούθηση:
Σε όλη τη διάρκεια της θεραπείας οι ασθενείς παρακολουθούνται τακτικά τους από τον Παθολόγο – Ογκολόγο που αξιολογεί τακτικά την ανταπόκριση της νόσου και προσαρμόζει τις θεραπευτικές παρεμβάσεις ανάλογα με τα δεδομένα και τις ανάγκες. Ακόμη και μετά την ολοκλήρωση της ενεργού θεραπείας συνεχίζεται ο τακτικός επανέλεγχος και η μακροχρόνια φροντίδα των ασθενών. Η σχέση του με τον ασθενή συνεχίζεται και μετά την ολοκλήρωση του θεραπευτικού πλάνου, προκειμένου να αναγνωρισθούν και να αντιμετωπισθούν απώτερες επιπλοκές της θεραπείας ή να διαγνωσθεί πρώιμα ενδεχόμενη υποτροπή της νόσου.
Κλινικές δοκιμές:
Στη σύγχρονη εποχή των καταιγιστικών εξελίξεων στις αντινεοπλασματικές θεραπείες, βρίσκονται σε εξέλιξη κλινικές μελέτες που αξιολογούν νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις και φάρμακα. Οι Παθολόγοι – Ογκολόγοι οφείλουν να ενημερώνουν τους ασθενείς για τις υφιστάμενες επιλογές.
Υποστηρικτική και παρηγορική φροντίδα:
Αφορά στη διαχείριση των συμπτωμάτων, τον έλεγχο του πόνου και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με προχωρημένη νόσο Οι Παθολόγοι – Ογκολόγοι αναγνωρίζοντας τις συναισθηματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις του καρκίνου υποστηρίζουν κατάλληλα τους ασθενείς και τους φροντιστές τους και εφόσον χρειαστεί συνεργάζονται με ειδικούς ψυχικής υγείας.
Εκπαίδευση και ενημέρωση ασθενών και φροντιστών:
Ο Παθολόγος – Ογκολόγος ενημερώνει και εκπαιδεύει τους ασθενείς και το περιβάλλον τους σχετικά με τη φύση του καρκίνου, τις επιλογές θεραπείας, τις πιθανές παρενέργειες και το πλάνο μακροχρόνιας φροντίδας. Μέσω της αναλυτικής προσωπικής ενημέρωσης τους βοηθά να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με τη θεραπεία τους.
Συμπερασματικά, ο ρόλος του Παθολόγου – Ογκολόγου στη διαχείριση των ασθενών με καρκίνο είναι πολυδιάστατος, περιλαμβάνοντας τη διάγνωση, τον σχεδιασμό και τη χορήγηση θεραπείας, τον συντονισμό της φροντίδας, τη συνεχή παρακολούθηση και την υποστήριξη των ασθενών καθ ‘όλη τη διάρκεια του αγώνα τους με τη νόσο.
Γράφουν οι Παθολόγοι-Ογκολόγοι, Χαρίσιος Καρανικιώτης MD,PhD και Μπλέκα Ευγενία MD, MSc