Κατά την περίοδο της ορθόδοξης νηστείας, η διατροφή επικεντρώνεται στην απόχη από τρόφιμα ζωικής προέλευσης όπως το κρέας, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά, τα αυγά και παρέχει την δυνατότητα κατανάλωσης τροφών όπως τα λαχανικά, τα φρούτα , το ψωμί, τα δημητριακά, τα όσπρια, τα ζυμαρικά, τα λαδερά φαγητά, το ελαιόλαδο και οι ξηροί καρποί.
Η νηστεία είναι συνήθως υποθερμιδική και συνοδεύεται με χαμηλή πρόσληψη σε κορεσμένα και trans λιπαρά, συνήθως αυξημένη σε υδατάνθρακες και κατά περίπτωση μειωμένη πρόσληψη σε πρωτεΐνες, αλλά αυξημένη σε φυτική πρωτεΐνη. Αυξάνεται επίσης και η πρόσληψη σε φυτική ίνα. Όσον αφορά τα μικροθρεπτικά συστατικά, έχει παρατηρηθεί μείωση στη λήψη ριβοφλαβίνης (βιταμίνη Β2), βιταμίνης D, νατρίου και ασβεστίου, ενώ αυξάνονται σημαντικά οι ποσότητες μαγνησίου, φυλλικού οξέος και κατά περίπτωση και καλίου στη διατροφή.
Η νηστεία φαίνεται να συνδέεται με μικρότερο δείκτη μάζας σώματος, σωματικό βάρους και περιφέρειας μέσης, δείκτες οι οποίοι συσχετίζονται άμεσα με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Άλλες αλλαγές που έχουν παρατηρηθεί κατά τη διάρκεια της νηστείας είναι η αύξηση των επιπέδων φερριτίνης και η μείωση των επιπέδων MCHC στην πλήρη αιματολογική εξέταση, ενώ δεν παρατηρείται αλλαγή στα επίπεδα αιμοσφαιρίνης, σιδήρου και τρανσφερίνης ορού.
Η επίδραση της νηστείας στην αρτηριακή πίεση δεν έχει ξεκάθαρη θετική ή αρνητική επίδραση, με επιστημονικές μελέτες να έχουν δείξει αύξηση ή μείωση κατά της διάρκεια της νηστείας.
Η ορθόδοξη νηστεία συσχετίζεται και με ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία μας, στην ποιότητα ζωής, στο στρες και φαίνεται να βελτιώνει παράγοντες του Μεταβολικού Συνδρόμου. Η αποχή από προϊόντα ζωικής προέλευσης συνεπάγεται τη μειωμένη πρόσληψη κορεσμένων λιπιδίων, τα οποία με τη σειρά τους βελτιώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων. Συγχρόνως, συντελεί στην αποτοξίνωση του οργανισμού και αυξάνει την πρόσληψη αντιοξειδωτικών ουσιών όπως η βιταμίνη C, καροτενοειδή, β-καροτενιο και λυκοπένιο οι οποίες τονώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα με το να εμποδίζουν τη δράση των ελεύθερων ριζών.
Πηγές:
- Sarri et al. Greek Orthodox fasting rituals: a hidden characteristic of the Mediterranean diet of Crete. Br J Nutr. 2004 Aug;92(2):277-84.
- Koufakis et al. Effects of Orthodox religious fasting on human health: a systematic review. Eur J Nutr. 2017 Dec;56(8):2439-2455
- Chliaoutakis et al. Greek Christian Orthodox Ecclesiastical Lifestyle: Could It Become a Pattern of Health-Related Behavior?
*Δρ Τάσος Βαμβάκης, Κλινικός – Αθλητικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Πιστοποιημένος Ανθρωπομέτρης ISAK3 και συνεργάτης της Κλινικής Euromedica Κυανούς Σταυρός