2310 966100
Καρκίνος μαστού, Κυανούς Σταυρός

Καρκίνος μαστού: από το σήμερα στο αύριο

Σύμφωνα με τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα, περίπου μία στις οκτώ γυναίκες θα βρεθεί αντιμέτωπη με τον καρκίνο του μαστού, ο οποίος καθίσταται ο συχνότερος τύπος καρκίνου στις γυναίκες. Τα ελπιδοφόρα νέα είναι ότι η θεραπεία του καρκίνου του μαστού εξελίσσεται, βελτιώνεται και εξατομικεύεται διαρκώς,ώστε πλέον κατατάσσεται ως ένας από τους καλύτερα αντιμετωπίσιμους τύπους καρκίνου. Παράλληλα με την ολοένα και αυξανόμενη κατανόηση της βιολογίας του καρκίνου και τη συνεπαγόμενη βελτίωση της συστημικής θεραπείας του, εξατομικεύεται και η χειρουργική αντιμετώπισή του.

Τα τελευταία πενήντα χρόνια η εξέλιξη της συντηρητικής θεραπείας οδήγησε στην εκτόπιση της μαστεκτομής από πρώτη επιλογή, στη χειρουργική εξαίρεση του καρκινικού όγκου. Η εξέλιξη αυτή συνδέθηκε και με τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής της ασθενούς. Σήμερα στο 70% των περιπτώσεων εφαρμόζεται η συντηρητική θεραπεία, χωρίς να θυσιάζεται η ογκολογική ασφάλεια, το οποίο είναι και το πρώτο ζητούμενο. Βέβαια, ο στόχος είναι η ολική αφαίρεσή του σε μία συνεδρία, γεγονός που επικουρείται από τη ραγδαία βελτίωση των απεικονιστικών εξετάσεων, όπως για παράδειγμα της Ψηφιακής Μαστογραφίας, της Τομοσύνθεσης και της Μαγνητικής Μαστογραφίας, έτσι ώστε να απεικονίζεται καλύτερα το μέγεθος του καρκίνου και να υπολογίζεται σωστότερα ο όγκος της εκτομής.

Ο σχεδιασμός της ειδικής χειρουργικής επέμβασης έγινε τα τελευταία χρόνια πιο απαιτητικός και λόγω της εισόδου και της αύξησης χρήσης της εισαγωγικής χημειοθεραπείας, δηλαδή της χημειοθεραπείας που χορηγείται πριν από τη χειρουργική επέμβαση-αφαίρεση του όγκου.

Η καθιέρωση της συντηρητικής θεραπείας, η οποία είναι τεχνικά πιο δύσκολη από τη μαστεκτομή και επομένως πιο απαιτητική, οδήγησε στην ανάγκη εκπαίδευσης ειδικών μαστολόγων που θα πρέπει να κατέχουν και την αισθητική άποψη της χειρουργικής του μαστού, γιατί το δεύτερο απαραίτητο ζητούμενο είναι η άμεση αποκατάσταση της μορφής του στήθους στην ίδια συνεδρία. Σε αυτά τα πλαίσια νοείται και η διαμόρφωση της ογκοπλαστικής χειρουργικής. Η ογκοπλαστική χειρουργική είναι ένας συγκεντρωτικός όρος που συμπεριλαμβάνει πολλές τεχνικές, που εφαρμόζονται ανάλογα τη θέση του όγκου.

Περιγράφει το σύνολο των τεχνικών με τις οποίες επιτυγχάνεται η διατήρηση του μαστού στο 70-80% των περιπτώσεων καρκίνου και ενσωματώνει ειδικές τεχνικές της πλαστικής χειρουργικής, όπως σμίκρυνσης του στήθους, μαστοπηξίας και μετατόπισης ιστού, εκεί που υπάρχει έλλειμμα μετά την εκτομή του όγκου.

Η πρόοδος της γενετικής του καρκίνου του μαστού και η ανακάλυψη γονιδίων που αυξάνουν την πιθανότητα νόσησης, οδηγεί στην αλλαγή των ενδείξεων για τα είδη χειρουργείων μαστού. Στο μέλλον θα αυξηθούν τα έγκαιρα προφυλακτικά χειρουργεία, μια επιστημονική τάση που έχει ξεκινήσει εδώ και 20 χρόνια και καθίσταται όλο και πιο διαδεδομένη και αποτελεσματική. Οι ασθενείς ενδιαφέρονται και θα πρέπει να ενημερώνονται αξιόπιστα για τις πιθανότητες νόσησης του άλλου στήθους και τις πιθανότητες νόσησης από καρκίνο των ωοθηκών.

Η ανάπτυξη τεχνικών μερικής μαστεκτομής με διατήρηση του δέρματος και της θηλής, αλλά και η δυνατότητα άμεσης αποκατάστασης, για παράδειγμα με ένθεμα, εξασφαλίζει την ογκολογική ασφάλεια και συμβάλλει στην ψυχική υγεία της ασθενούς, αφού έτσι αποφεύγεται το ψυχικό τραύμα του ακρωτηριασμού.

Η πρόοδος που τα τελευταία χρόνια έχει συντελεστείστη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, με τη βελτίωση της συστημικής θεραπείας (χημειοθεραπεία, ανάδειξη της θεραπείας αντισωμάτων) και οι εξελίξεις στην ακτινοθεραπεία (νέα είδη θεραπείας με λιγότερες παρενέργειες) θα οδηγήσουν στο άμεσο μέλλον στην αποκλιμάκωση της χειρουργικής θεραπείας, για παράδειγμα στην περιοχή της μασχαλιαίας χώρας. Αυτό θα οδηγήσει στην ελάττωση της νοσηρότητας, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής της ασθενούς και σε συντομότερη μετεγχειρητική ανάκαμψη.

Σύμφωνα με τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα και τις διεθνείς πρακτικές ορθής ιατρικής λειτουργίας, ο καρκίνος του μαστού αντιμετωπίζεται συλλογικά και πολυεπίπεδα, αλλά με εξατομίκευση για κάθε ασθενή. Παρότι ο μαστολόγος είναι αυτός που εξετάζει αρχικά και κατευθύνει στη συνέχεια την ασθενή, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού απαιτείται η στενή και εποικοδομητική συνεργασία διαφόρων ειδικοτήτων, καθώς είναι αναγκαίο πρώτα να ολοκληρωθεί εξονυχιστικά η διαγνωστική διαδικασία (απαραίτητη η συνεργασία με ακτινολόγο και παθολογοανατόμο) για να γίνει η επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής.

Τα αποτελέσματα θα πρέπει να συζητηθούν σε Ογκολογικό Συμβούλιο, όπου ιατροί όλων των εμπλεκομένων ειδικοτήτων (μαστολόγος-χειρουργός, ακτινολόγος, ογκολόγος, ακτινοθεραπευτής, παθολογοανατόμος) θα ανταλλάξουν απόψεις και θα καταλήξουν σε κοινή απόφαση για το είδος και την έναρξη της θεραπείας (χειρουργική αντιμετώπιση ή για παράδειγμα εισαγωγική χημειοθεραπεία). Τα ιστολογικά πορίσματα μετά από τη χειρουργική επέμβαση θα συζητηθούν ξανά σε Ογκολογικό Συμβούλιο για να ληφθείη τελική απόφαση για την επιλογή της κατά περίπτωση καλύτερης θεραπευτικής αγωγής.

Έτσι ο θεράποντας ιατρός λαμβάνοντας υπ’ όψη τους ατομικούς παράγοντες της ασθενούς (ηλικία και υποκείμενες ασθένειες), μπορεί να βασιστεί στην εμπειρίακαι στις απόψεις μιας μεγάλης ομάδας ειδικών, για να χαραχθείη εξατομικευμένη επικουρική θεραπεία με γνώμονα πάντα το καλύτερο για την ασθενή. Απαραίτητη σε αυτήν την προσπάθεια είναι η υιοθέτηση και τήρηση των εθνικών και διεθνών κατευθυντήριων γραμμών για τη θεραπεία του καρκίνουτου μαστού, που συντάσσονται βάσει των πλέον σύγχρονων επιστημονικών δεδομένων και εξελίσσονται κάθε χρόνο, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των νεότερων μελετών.

Είναι σίγουρα συναρπαστική εποχή για τη μαστολογία και τη χειρουργική του μαστού, διότι τα επόμενα χρόνια επίκεινται σημαντικές εξελίξεις, οι οποίες θα αφορούν τόσο στη συστημική και τοπική θεραπεία, όσο και στη χειρουργική αντιμετώπιση αυτού του είδους καρκίνου.

Δρ. Σαράντος Παπαδόπουλος

Μαστολόγος – Ογκολόγος – Χειρουργός μαστού

Διδάκτορας Πανεπιστημίου Humboldt Βερολίνου

Επιστημονικός συνεργάτης 1ης Πανεπιστημιακής Γυναικολογικής Κλινικής ΑΠΘ/ Νος. Παπαγεωργίου

Συνεργάτης Euromedica Κυανούς Σταυρός

arrow-icon

Πασχαλινό τραπέζι: Τι πρέπει να προσέξουμε;

Ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου

arrow-icon