Η αναισθησιολογία είναι μια αμιγώς νοσοκομειακή ιατρική ειδικότητα, καθώς η δραστηριότητα της εκτυλίσσεται κατά κύριο λόγω μέσα σε νοσοκομεία και κλινικές. Δεν υφίσταται νοσηλευτικό ίδρυμα δίχως οργανωμένο αναισθησιολογικό τμήμα και στη σημερινή εποχή δεν μπορούν να γίνουν επεμβατικές πράξεις στον ασθενή χωρίς αναισθησία. Άλλωστε, η δραστηριότητα ενός αναισθησιολόγου δεν περιορίζεται πλέον μόνο μέσα στις χειρουργικές αίθουσες. Αναισθησιολογική παρουσία υπάρχει στο τμήμα επειγόντων περιστατικών για την διαχείριση των ασθενών που θα έρθουν σε κρίσιμη κατάσταση. Ο αναισθησιολόγος θα κληθεί να συνδράμει στις απεικονιστικές εξετάσεις για ασθενείς που πάσχουν από κλειστοφοβία, όπως για μαγνητική τομογραφία, ή σε διεγερτικούς ασθενείς και παιδιά που δεν μπορούν να μείνουν ακίνητοι για αρκετή ώρα.
Επίσης, είναι η ειδικότητα που ασχολείται κατά κανόνα με τη διαχείριση του πόνου σε όλες τις εκφάνσεις του. Είτε αυτός προέρχεται ύστερα από μια χειρουργική επέμβαση, είτε πρόκειται για χρόνιο πόνο ή αφορά ασθενείς τελικού σταδίου.
Το ενδοσκοπικό (γαστροσκοπήσεις και βρογχοσκοπήσεις) είναι άλλο ένα τμήμα εκτός χειρουργικής αίθουσας όπου, η παρουσία του αναισθησιολόγου κρίνεται αναγκαία.
Επίσης, κατά κύριο λόγο, οι αναισθησιολόγοι στελεχώνουν τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.
Κατά κάποιο τρόπο λοιπόν είναι τα απαραίτητα γρανάζια για να λειτουργήσει το σύστημα παροχής υγείας στον ασθενή.
Παρόλα αυτά όμως, παραμένουν μια ιατρική ομάδα, που αν και η πλειονότητα των ασθενών που θα νοσηλευτούν ή θα κάνουν μια διαγνωστική εξέταση σε μια κλινική θα τους χρειαστούν, κανείς δεν πρόκειται να τους αναζητήσει αυτοβούλως.
Όπως όλες οι ειδικότητες της ιατρικής, έτσι και η αναισθησιολογία έχει ωφεληθεί από την πρόοδο της τεχνολογίας. Σύγχρονα μηχανήματα, νέες τεχνικές και καινούργια φάρμακα έχουν βελτιώσει τις συνθήκες χορήγησης αναισθησίας και επιτρέπουν στους χειρουργούς να διενεργούν πιο σύνθετες και πολύωρες επεμβάσεις με ασφάλεια για τον ασθενή, που στο παρελθόν κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατον, με αποτέλεσμα να σώζονται περισσότερες ζωές και να βελτιώνεται η ποιότητα ζωής περισσότερων ανθρώπων.
Η αναισθησία διακρίνεται στις εξής κατηγορίες:
1. Γενική Αναισθησία: Χορηγείται σε χειρουργεία τα οποία είτε θα κρατήσουν πολλές ώρες είτε αφορούν περιοχές του σώματος που είναι αδύνατον να χειρουργηθούν δίχως γενική αναισθησία. Επίσης η γενική κατάσταση του ασθενή είναι ένα ακόμη κριτήριο επιλογής μεταξύ γενικής και περιοχικής αναισθησίας.
2. Επισκληρίδιος ή ραχιαία αναισθησία: Χορηγείται κυρίως στους τοκετούς, σε ορθοπεδικά περιστατικά που αφορούν κάτω άκρα, ουρολογικές επεμβάσεις κυρίως διουρηθρικές και σε επιλεγμένες επεμβάσεις γενικής χειρουργικής όπως αιμορροιδεκτομή, συρίγγια και ανοιχτές επεμβάσεις για αποκατάσταση βουβωνοκήλης.
3. Περιφερικοί νευρικοί αποκλεισμοί: από τις πιο σύγχρονες μορφές αναισθησίας όπου καλύπτεται μεγάλη γκάμα χειρουργικών επεμβάσεων, χωρίς να χρειαστεί να κοιμηθεί ο ασθενής. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, πρόκειται για τεχνικές οι οποίες προσφέρουν αναισθησία κυρίως στα άκρα (άνω άκρα – κάτω άκρα) ώστε ο ασθενής να είναι ξύπνιος αλλά επιτρέπει στον χειρουργό να διενεργεί ακόμη και σύνθετες χειρουργικές επεμβάσεις. Αφορά κυρίως, ορθοπεδικά χειρουργεία όπως αρθροσκόπηση ώμου και κατάγματα άκρων.
4. Χορήγηση μέθης: Εντατική αναισθησιολογική φροντίδα ή αλλιώς «μέθη» είναι η τεχνική που χορηγείται σε ενδοσκοπήσεις σε απεικονιστικές εξετάσεις (MRI) ακόμη και σε μικρά χειρουργεία όπως βλεφαροπλαστική ή αφαίρεση μικρών δερματικών βλαβών.
Στην κλινική Euromedica Κυανούς Σταυρός υπάρχουν όλα τα μέσα για τη χορήγηση ασφαλούς αναισθησίας, όπως σύγχρονα μηχανήματα και όλα τα απαραίτητα μέσα για την παρακολούθηση του ασθενή κατά τη διάρκεια της γενικής αναισθησίας. Καθ΄ ότι όμως και η περιοχική αναισθησία πλέον αποτελεί μεγάλο κομμάτι της καθημερινότητας, όλο και περισσότερες χειρουργικές επεμβάσεις πραγματοποιούνται δίχως ο ασθενής να χρειαστεί να κοιμηθεί.
Γι΄ αυτό τον λόγο το τμήμα έχει εξοπλισθεί με μηχάνημα υπερήχων τελευταίας τεχνολογίας, ώστε οι αναισθησιολόγοι να πραγματοποιούν αποκλεισμό περιφερικών νεύρων με ασφάλεια και τη λιγότερη δυνατή ενόχληση για τον ασθενή. Με αυτό τον τρόπο ο ασθενής, εφόσον το επιτρέπει η συνολική του κατάσταση, μπορεί να πάρει εξιτήριο απ΄ την κλινική λίγες ώρες μετά το τέλος του χειρουργείου.
Οι ενδοσκοπήσεις πραγματοποιούνται με την παρουσία αναισθησιολόγου, ώστε η εμπειρία για τον ασθενή να είναι τελείως ανώδυνη και με απόλυτη ασφάλεια. Τέλος, στην κλινική πραγματοποιούνται αναισθησιολογικές παρεμβάσεις για την ανακούφιση ασθενών με χρόνιο πόνο και για ασθενείς με καρκινικό πόνο τελικού σταδίου.
Ο πόνος είναι μια παγκόσμια εμπειρία και ο πιο συνηθισμένος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι αναζητούν ιατρική συμβουλή, καθώς αποτελεί «σήμα» του οργανισμού ότι λειτουργεί προβληματικά.
Δεν υπάρχει άνθρωπος που δε θα νιώσει σωματικό πόνο κατά τη διάρκεια της ζωής του. Ο αναισθησιολόγος θα είναι πάντα εκεί, ως διαχειριστής του πόνου, ώστε να μπορεί να τον ανακουφίσει στις χρόνιες καταστάσεις ή να τον μηδενίσει στις χειρουργικές επεμβάσεις, επιτρέποντας στις χειρουργικές ειδικότητες να επιτελέσουν το έργο τους με ασφάλεια.
*Απόστολος Καλακώνας Αναισθησιολόγος Εντατικολόγος, Συνεργάτης της Κλινικής Euromedica Κυανούς Σταυρός Θεσσαλονίκης
