2310 966100
Ημέρα Δωρεάς Οργάνων

Ευρωπαϊκή Ημέρα Δωρεάς Οργάνων και Μεταμόσχευσης

Γεώργιος Τσουλφάς, MD, PhD, FICS, FACS
Αναπληρωτής Καθηγητής Χειρουργικής – Χειρουργικής Μεταμοσχεύσεων, ΑΠΘ
Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής Μεταμοσχεύσεων, ΑΠΘ

Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Δωρεάς Οργάνων και Μεταμόσχευσης εντάσσεται στην προσπάθεια ενημέρωσης για τη μεταμόσχευση οργάνων, ιστών και κυττάρων, ως ένας τρόπος να σωθούν ανθρώπινες ζωές. Η προσπάθεια αυτή έχει σαν στόχο το να προκαλέσει συζήτηση και προβληματισμό, τόσο ανάμεσα στο ευρύ κοινό, στην ιατρική κοινότητα αλλά και στους φορείς σχεδιασμού της Δημόσιας Υγείας.  Κυρίως όμως, είναι μία ημέρα για να τιμήσουμε όλους τους δότες και τις οικογένειές τους, που με τη γενναία αυτή πράξη της δωρεάς έσωσαν τις ζωές πολλών συνανθρώπων μας ο καθένας τους, βοηθώντας συγχρόνως και τις οικογένειες των ληπτών.  Πρόκειται για μία απόφαση υψίστου ηθικής σημασίας, καθώς προσφέρεται το δώρο της ζωής, χωρίς κανένα αντάλλαγμα, πέραν της ηθικής ικανοποίησης της προσφοράς στο συνάνθρωπο.

Για να τιμηθεί όμως σωστά αυτό το δώρο ζωής, θα πρέπει να αποτελέσει φροντίδα όλων μας το να υπάρχουν και να ακολουθούνται πρότυπα και κριτήρια ποιότητας, ασφάλειας και ηθικής στο χώρο των μεταμοσχεύσεων. Στον καιρό της πανδημίας του COVID-19 που ζούμε δοκιμάστηκε τόσο ο χώρος των μεταμοσχεύσεων, όσο και οι άνθρωποι που προσφέρουν τον αγώνα τους σε αυτό το δύσκολο τομέα, καθώς ο χώρος της Υγείας αντιμετώπισε μία σημαντική, εθνική θα μπορούσε να πει κανείς, πρόκληση. 

Η συνεργασία όλων αποτέλεσε κλειδί για να συνεχιστεί η παροχή αυτού του πολύτιμου δώρου στους συνανθρώπους μας.  Τα προβλήματα παραμένουν πολλά, με το κυριότερο την έλλειψη μοσχευμάτων, καθώς το τελευταίο έτος στην Ευρώπη έγιναν 35,529 μεταμοσχεύσεις, ενώ οι ασθενείς που προστέθηκαν (πέραν αυτών που ήδη υπήρχαν!) στη λίστα αναμονής ήταν 43,183.  Τα νούμερα αυτά σημαίνει ότι χάνονται ανθρώπινες ζωές, κάτι που οδήγησε και την Ελλάδα στη συζήτηση για Εθνικό Σχέδιο Μεταμοσχεύσεων. Σκοπός του τελευταίου είναι η αναδιοργάνωση του χώρου των Μεταμοσχεύσεων σε όλα τα επίπεδα (ενημέρωση κοινού και ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, αύξηση δωρεάς μοσχευμάτων, καλύτερη αξιοποίηση των μοσχευμάτων μεταξύ άλλων).

Ανάμεσα στις μεταμοσχεύσεις, ιδιαίτερη θέση έχει η μεταμόσχευση ήπατος, η οποία αποτελεί μία από τις πιο δύσκολες και απαιτητικές χειρουργικές επεμβάσεις, καθώς η ομάδα χειρουργών και αναισθησιολόγων καλείται να αντιμετωπίσει την πρόκληση ενός ασθενούς ο οποίος, λόγω της κίρρωσης, είναι σε μία κρίσιμη κατάσταση και ο οποίος πρόκειται να υποβληθεί σε μία χειρουργική επέμβαση με ιδιαιτέρως σημαντικούς κινδύνους, μεταξύ των οποίων και ο θάνατος.

Πέραν όμως των κινδύνων της εγχείρησης, ιδιαίτερη σημασία έχει και το ηπατικό μόσχευμα, καθώς πρέπει να επιλεγεί το κατάλληλο μόσχευμα για τον κατάλληλο ασθενή, μία απόφαση δύσκολη και πολυπαραγοντική.  Η έλλειψη των μοσχευμάτων σηματοδοτεί και την ανάγκη για καθορισμό προτεραιότητας, η οποία στην περίπτωση της μεταμόσχευσης ήπατος δεν είναι αποτέλεσμα του χρόνου αναμονής στη λίστα, αλλά της βαρύτητας της ηπατικής νόσου, καθώς πρόκειται για θέμα «ζωής και θανάτου». 

Η επιλογή όμως αυτή γίνεται με αντικειμενικά κριτήρια, τα οποία βασίζονται σε παραμέτρους που καθορίζουν τη βαρύτητα της νόσου και της κατάστασης του ασθενούς, καθώς και τον ενδεχόμενο χρόνο επιβίωσης, εάν δεν είναι εφικτή η μεταμόσχευση ήπατος.  Οι προκλήσεις δε σταματούν όμως με το χειρουργείο ή με την άμεση μετεγχειρητική περίοδο, καθώς ο ασθενής θα πρέπει να λαμβάνει φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα για το υπόλοιπο της ζωής του, ώστε να μην γίνει απόρριψη του μοσχεύματος, το οποίο ο οργανισμός αναγνωρίζει ως κάτι «ξένο» και θα προσπαθήσει να απορρίψει.

Η ανάγνωση της προηγούμενης παραγράφου είναι πιθανό ότι δημιουργεί ένα αίσθημα προβληματισμού στην καλύτερη περίπτωση, και απαισιοδοξίας στη χειρότερη.  Η αλήθεια όμως είναι ότι η πρόοδος η οποία έχει σημειωθεί στον τομέα τόσο των μεταμοσχεύσεων, αλλά και της χειρουργικής ήπατος γενικότερα, έχει οδηγήσει στην εξέλιξη αυτής της ιδιαιτέρως δύσκολης χειρουργικής επέμβασης σε μία ενδεδειγμένη και σημαντική θεραπεία για την ηπατική κίρρωση, αλλά και για ορισμένους καρκίνους του ήπατος. 

Στην Ελλάδα η μεταμόσχευση ήπατος γίνεται στα δύο μεταμοσχευτικά κέντρα, στο Ιπποκράτειο Γ.Ν.Θ. στην Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων, Α.Π.Θ. και στην Αθήνα στο Λαϊκό Γ.Ν.Α.. Αξίζει να αναφερθεί, ότι η Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων του Α.Π.Θ., με ιστορία 30 ετών πλέον, παραμένει το πιο ενεργό κέντρο στη μεταμόσχευση ήπατος (632 μεταμοσχεύσεις) στον ελληνικό χώρο.

Πέραν των μεταμοσχεύσεων, η χειρουργική ήπατος έχει από μόνη της ένα ιδιαίτερα μεγάλο εύρος καθώς μπορούν να αντιμετωπισθούν παθήσεις όπως πρωτοπαθείς ηπατικοί καρκίνοι (ηπατοκυτταρικός καρκίνος, χολαγγειοκαρκίνωμα) ή ηπατικές μεταστάσεις από άλλες πρωτοπαθείς εστίες (όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου), καθώς και καλοήθεις παθήσεις, οι οποίες χρήζουν χειρουργικής αντιμετώπισης, λόγω συμπτωμάτων ή της θέσης τους ή της πιθανότητας εξαλλαγής.   

Λόγω της δυσκολίας τόσο στο χειρουργικό μέρος, όσο και στη διαχείριση του ασθενούς περιεγχειρητικά, είναι πολύ σημαντικό η χειρουργική ήπατος να λαμβάνει χώρα σε κέντρα με εμπειρία, όπου υπάρχουν πέραν της χειρουργικής ομάδας και όλες οι απαραίτητες ειδικότητες, όπως εξειδικευμένοι αναισθησιολόγοι, ηπατολόγοι, γαστρεντερολόγοι, παθολόγοι, επεμβατικοί ακτινολόγοι, παθολογοανατόμοι και είναι εφικτή η δημιουργική και στενή συνεργασία μεταξύ αυτών.

Τόσο η χειρουργική ήπατος, όσο και η μεταμόσχευση ήπατος αποτελούν διαφορετικές θεραπευτικές επιλογές, οι οποίες δεν αποκλείουν, αλλά πολλές φορές συμπληρώνουν η μία την άλλη. Για το λόγο αυτό είναι σημαντική η εμπειρία της Ιατρικής ομάδας στο να επιλέξει ποια θεραπεία είναι η καταλληλότερη για το συγκεκριμένο ασθενή και για τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. 

Η αλήθεια είναι όμως ότι η μεταμόσχευση ήπατος έχει πάντα μία ιδιαίτερη θέση, όχι μόνο λόγω της πολυπλοκότητάς της, αλλά κυρίως γιατί εμπεριέχει την πράξη της δωρεάς ζωής χωρίς κανένα όφελος για το δότη, μία πράξη που πραγματικά εξυψώνει την ανθρώπινη φύση.  Την Ευρωπαϊκή Ημέρα Δωρεάς Οργάνων και Μεταμόσχευσης φέτος, όλοι έχουμε την ευκαιρία (και ίσως και την υποχρέωση) να συλλογιστούμε τη σημασία του θεσμού της δωρεάς οργάνων και ιστών και να εκτιμήσουμε την προσωπική μας στάση.

Ειδικό Ηπατολογικό Κέντρο από τον όμιλο EUROMEDICA

Ο Όμιλος EUROMEDICA στην προσπάθειά του να προσφέρει εξειδικευμένες υπηρεσίες που να καλύπτουν τις ανάγκες χρόνιων ασθενών, οργάνωσε τη λειτουργία ειδικού Κέντρου Παθήσεων Ήπατος στον Κυανού Σταυρό, για την αντιμετώπιση οξέων και χρόνιων ηπατολογικών προβλημάτων. Άλλωστε, οι ασθενείς με χρόνια ηπατολογικά προβλήματα, όπως είναι η κίρρωση, η ηπατική ανεπάρκεια, ο καρκίνος του ήπατος, δεν μπορούν να περιμένουν. Χρειάζονται ειδική αντιμετώπιση και φροντίδα, νοσηλεία και ρύθμιση της θεραπείας.

Στόχος του Ηπατολογικού Κέντρου του Κυανού Σταυρού είναι να μπορεί να προσφέρει στους ασθενείς πλήρη εργαστηριακή και κλινική διάγνωση του προβλήματός τους και την επιλογή της καταλληλότερης θεραπείας (φαρμακευτική, ενδοσκοπική, χειρουργική, επεμβατικής ακτινολογίας κλπ). Όλα αυτά στον ίδιο χώρο, χωρίς ταλαιπωρία μετακινήσεων και γραφειοκρατίας. Διατηρώντας μάλιστα το ιστορικό του ασθενούς, διασφαλίζεται η καλύτερη δυνατή και συνεχής πληροφόρηση για την κατάστασή του.

Το σημαντικότερο πλεονέκτημα του Ηπατολογικού αυτού Κέντρου είναι οι κορυφαίοι στον τομέα τους ιατροί που το πλαισιώνουν. Επιστημονικός υπεύθυνος του Ηπατολογικού Κέντρου είναι ο καθηγητής Παθολογίας-Ηπατολογίας, Θεμιστοκλής Βασιλειάδης, που πλαισιώνεται από διακεκριμένους ιατρούς: τους καθηγητές Χειρουργικής, Βασίλειο Παπανικολάου και Γεώργιο Τσουλφά, τους καθηγητές Γαστρεντερολογίας, Νικόλαο Ευγενίδη και την αναπληρώτρια καθηγήτρια Όλγα Γιουλεμέ, τον καθηγητή Ακτινολογίας, Αδάμ Χατζηδάκη, την διευθύντρια του Ακτινολογικού Τμήματος του Κυανού Σταυρού, Τατιάνα Χριστοφορίδου και τον παθολογοανατόμο, καθηγητή, Πρόδρομο Χυτήρογλου. Η ομάδα αυτή εγγυάται το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στη διάγνωση.

arrow-icon

Εξετάσεις με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού

Αρθρίτιδα: Όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζετε

arrow-icon