Οι δύο συχνότερες ενδείξεις για αμυγδαλεκτομή είναι οι διαταραχές της αναπνοής κατά τον ύπνο και οι επαναλαμβανόμενες αμυγδαλίτιδες .
Έτσι η συχνότερη πλέον ένδειξη για αμυγδαλεκτομή με ταυτόχρονη ίσως αδενοτομή (κρεατάκια) είναι οι διαταραχές της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου όπως είναι οι άπνοιες, υπόπνοιες, και το ροχαλητό.
Οι αμυγδαλές σε περίπτωση υπερτροφίας τους προκαλούν απόφραξη της ανώτερης αεροφόρου οδού ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Οι γονείς στην περίπτωση αυτή παρατηρούν ότι τα παιδιά τους, εκτός από την θορυβώδη αναπνοή, στριφογυρίζουν στο κρεβάτι ή ξυπνούν πολλές φορές κατά τη διάρκεια του ύπνου. Έτσι οι ασθενείς λόγω της μειωμένης οξυγόνωσης του εγκεφάλου έχουν κακή ποιότητα ύπνου. Φυσικά θα πρέπει να θυμίσουμε ότι η αναπνοή από το στόμα έχει ως συνέπεια και την αλλαγή της ανατομίας του προσώπου (αδενοειδές προσωπείο), προβολή της κάτω γνάθου και μη φυσιολογική ανάπτυξη των δοντιών. Οι διαταραχές της αναπνοής κατά τον ύπνο όμως οδηγούν σε συμπτώματα και κατά τη διάρκεια της ημέρας όπως είναι η διαταραχή συμπεριφοράς, η υπερδραστηριότητα και η υπνηλία. Συχνά αναφέρονται και συνοδά προβλήματα όπως η ενούρηση, καθυστέρηση στην ανάπτυξη, και φτωχή απόδοση στο σχολείο. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι σε παιδιά με κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες ακόμη και το μικρό μέγεθος των αμυγδαλών μπορεί να προκαλεί σημαντική απόφραξη. Ο έλεγχος αυτών των ασθενών θα πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά από ειδικό. Στις περιπτώσεις αυτές για τη διάγνωση αρκεί η κλινική εξέταση και η συμπτωματολογία, που είναι συνήθως αποδεικτικές της διαταραχής και δεν είναι απαραίτητη η δοκιμασία ύπνου, όπως ισχύει με τους ενήλικες.
Την δεύτερη συχνότερη ένδειξη για αμυγδαλεκτομή αποτελούν οι λοιμώξεις των αμυγδαλών με ή χωρίς θετική καλλιέργεια για στρεπτόκοκκο. Τα επεισόδια αυτά θα πρέπει να είναι 7 σε ένα χρόνο, 5 επεισόδια ανά έτος τα τελευταία δύο χρόνια ή 3 επεισόδια ανά έτος τα τελευταία τρία χρόνια. Στα επεισόδια αυτά πρέπει να καταγράφεται πυρετός >38.5, τραχηλική λεμφαδενίτιδα, επίχρισμα αμυγδαλών με ή χωρίς θετική καλλιέργεια. Επομένως, τα παιδιά με αυτό τον αριθμό των λοιμώξεων έχουν σημαντικό αριθμό απουσιών από το σχολείο, λαμβάνουν μεγάλο αριθμό αντιβιοτικών και γενικά η ποιότητα της ζωής τους είναι χαμηλότερη από των υπολοίπων παιδιών, με αποτέλεσμα να θεωρείται ότι η αμυγδαλεκτομή θα λειτουργήσει προς όφελος τους.
Άλλες ενδείξεις αμυγδαλεκτομής είναι η κακοσμία του στόματος, η χρόνια αμυγδαλίτιδα, η αιμορραγία και η ασυμμετρία στο μέγεθος των αμυγδαλών, οπότε υπάρχει υποψία κακοήθειας. Το περιαμυγδαλικό απόστημα δεν αποτελεί απόλυτη ένδειξη για χειρουργείο ειδικά όταν πρόκειται για ένα επεισόδιο.
Οι συνέπειες που θα έχει η επέμβαση στην ανοσολογική άμυνα
Συχνά όταν μιλάμε για αμυγδαλεκτομή το μεγάλο άγχος των γονιών είναι οι συνέπειες που θα έχει η επέμβαση στην ανοσολογική άμυνα των παιδιών. Η Αμερικάνικη Ακαδημία Ωτορινολαρυγγολογίας – Χειρουργικής Κεφαλής και Τραχήλου, τονίζει ότι μετά από πολυάριθμες μελέτες που έχουν γίνει η αμυγδαλεκτομή μπορεί να δημιουργήσει κάποια πρόσκαιρη αλλαγή, χωρίς να οδηγεί στη μείωση της ανοσολογικής αμυντικής ικανότητας του παιδιού. Μάλιστα όταν υπάρχει πρόβλημα λοιμώξεων η επέμβαση βελτιώνει την ανοσολογική αντίδραση.
Συχνά οι γονείς ή οι ίδιοι οι ασθενείς – όταν πρόκειται για ενήλικες – ρωτούν με ποιά τεχνική θα γίνει το χειρουργείο. «Γιατρέ θα το κάνετε με Laser;»
Υπάρχουν πολλές διαφορετικές τεχνικές για την αμυγδαλεκτομή, όπως είναι το laser, cold steel, coblator, διαθερμία.
Όλες αυτές οι τεχνικές έχουν ως στόχο την μείωση των δύο βασικών επιπλοκών:
- του πόνου και
- της αιμορραγίας.
Από τις συνηθισμένες επιπλοκές ο πόνος που μπορεί να φτάσει σε αφυδάτωση λόγω μειωμένης πρόσληψης υγρών καταπολεμάται με συστηματική χρήση αναλγητικών.
Η αιμορραγία είναι η επιπλοκή που τρομάζει περισσότερο τους γονείς και μπορεί να συμβεί σε ένα ποσοστό 2-3%. Διακρίνεται σε πρωτοπαθή που εμφανίζεται τη ημέρα του χειρουργείου και σε δευτεροπαθή η οποία μπορεί να εμφανιστεί και μία εβδομάδα μετά το χειρουργείο και οφείλεται στην πτώση των εσχαρών. Μπορεί να είναι αμελητέα ή να είναι σημαντική και να απαιτηθεί ο ασθενής να οδηγηθεί στο χειρουργείο.
Σε γενικές γραμμές η αμυγδαλεκτομή θεωρείται επέμβαση ρουτίνας και είναι εξαιρετικά ασφαλής επέμβαση με ευεργετικά αποτελέσματα στην ποιότητα ζωής των ασθενών.
*Δρ. Δημοσθένης Ψηφίδης, Χειρουργός Κεφαλής & Τραχήλου – Ωτορινολαρυγγολόγος.