Τί είναι η γρίπη;
Με τον όρο γρίπη ονομάζουμε την οξεία νόσο του αναπνευστικού συστήματος που οφείλεται στον ομώνυμο ιό. Τα στελέχη του ιού που κυρίως ενδημούν στη χώρα μας είναι τα Α και Β. Πρόκειται για έναν RNA ιό που μεταδίδεται εξαιρετικά εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω των σταγονιδίων των εκκρίσεων του αναπνευστικού (βήχας-φτάρνισμα), η επαφή των χεριών με μολυσμένες επιφάνειες και η επαφή με τη μύτη ή το στόμα επίσης μεταδίδει τον ιό.
Πότε παροσουσιάζεται έξαρση του φαινομένου;
Εποχική έξαρση την νόσου στην Ελλάδα, (αύξηση των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων) παρατηρείται τους μήνες Ιανουάριο με Μάρτιο. Χαρακτηριστικό του ιού οι κατά περιόδους μεταβολή των αντιγονικών του χαρακτηριστικών (μεταλλάξεις).
Αυτό σημαίνει ότι ένα μεταλλαγμένο στέλεχος του ιού προκαλεί σοβαρότερη νόσο γιατί η ανοσολογική μνήμη του προσβεβλημένου ατόμου δεν το καλύπτει .
Επίσης οι συχνές μεταλλάξεις καθιστούν το αντιγριπικό εμβόλιο μη αποτελεσματικό. Τα βιοτεχνολογικά ινστιτούτα που παρασκευάζουν τα εμβόλια παρακολουθούν στενά τα επιδημιολογικά δεδομένα του ιού ώστε να διασφαλιστεί η ισχύς του εμβολίου .
Ποια είναι τα συμπτώματα της γρίπης;
Η γρίπη μπορεί να προκαλέσει μία ήπια νόσο σε νέους και υγιείς ανθρώπους. Ωστόσο σε άτομα με χρόνια νοσήματα ή στους ηλικιωμένους μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο ή επιπλοκές.
Τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν
-Πυρετό
-Κακουχία
-Κεφαλαλγία
-Μυαλγίες
-Πόνος στο φάρυγγα
-Βήχα
-Δύσπνοιά
Σε εξασθενημένα ή Ανοσοκατεσταλμένα άτομα τη γρίπη μπορεί να προκαλέσει πνευμονία.
Η πνευμονία από τον ιό αποτελεί μια δυνητικά κρίσιμη κατάσταση απειλητική για τη ζωή του ασθενούς και επιβάλλει την εισαγωγή του σε νοσηλευτικό ίδρυμα.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η πρακτική διάγνωση της γρίπης στην καθημερινή κλινική πράξη στηρίζεται στην μέθοδο ανίχνευσης των αντιγόνων του ιού.
Το rapid test που είναι ευρέως διαδεδομένο και διατίθεται στα φαρμακεία αποτελεί την ταχεία χρώματα γραφική ανίχνευση του Αντίγονου του ιού σε ρινικό ή φαρυγγικού δείγμα (επίχρισμα).
Η μοριακή μέθοδος PCR έχει υψηλότερο κόστος διενεργείται σε πιστοποιημένα εργαστήρια αλλά έχει μεγαλύτερη ακρίβεια και ευαισθησία.
Τα μέτρα πρόληψης που πρέπει να ακολουθήσουμε.
Για την πρόληψη της ευρείας διασποράς του ιού πέρα από την σύσταση για την αποφυγή συγχρωτισμού τις περιόδους έξαρση της νόσου των ευαίσθητων και μη εμβολιασμένων ατόμων, για την πρόληψη της γρίπης διατίθεται ένα αποτελεσματικό εμβόλιο που διενεργείται ετησίως στα ευπαθή άτομα Την περίοδο του φθινοπώρου.
Στην τρέχουσα περίοδο για την αποτελεσματικότερη κάλυψη των ατόμων άνω των 65 ετών διατίθεται ένα σύγχρονο τετράδυμο αντιγριπικό εμβόλιο με ανοσοενίσχυση. Αυτό σημαίνει ότι περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα Αντίγονου οπότε διεγείρει περισσότερο το ανοσοποιητικό και παρέχει καλύτερη κάλυψη σε πιθανή έκθεση στον ιό δηλαδή σε γενικές γραμμές μεγαλύτερη προστασία .
Ποιες είναι οι θεραπευτικές μέθοδοι;
Μετά την κλινική και εργαστηριακή επιβεβαίωση ενός κρούσματος γρίπης ο γιατρός ανάλογα με την βαρύτητα των συμπτωμάτων θα προτείνει στον ασθενή ενυδάτωση αντιπυρετικά αναλγητικά και το ειδικό συνταγογραφούμενο αντιικό φάρμακο από του στόματος. Το συγκεκριμένο αντιγριπικό δισκίο χορηγείται τις πρώτες τρεις μέρες έναρξη των συμπτωμάτων ώστε να είναι αποτελεσματικό.
Ενδείξεις εμβολίου
Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών της χώρας μας, οι συστάσεις αντιγριπικού εμβολιασμού για την προσεχή περίοδο 2023/24 περιλαμβάνουν κατά προτεραιότητα τις παρακάτω ομάδες πληθυσμού ή καταστάσεις αυξημένου κινδύνου:
Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω
Παιδιά (6 μηνών και άνω) και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:
* Χρόνια νοσήματα αναπνευστικού, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
* Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή
* Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη)
* Μεταμόσχευση οργάνων και μεταμόσχευση μυελού των οστών
* Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες)
* Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
* Χρόνια νεφροπάθεια
* Χρόνιες παθήσεις ήπατος
* Νευρολογικά-νευρομυϊκά νοσήματα
* Σύνδρομο Down
* Έγκυες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωΐδες και θηλάζουσες.
* Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία (Δείκτη Μάζας Σώματος >40Kg/m2) και παιδιά με ΔΜΣ >95ηΕΘ.
* Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (πχ για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα).
* Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν ή διαβιούν με άτομα με υποκείμενο νόσημα, που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης. Κλειστοί πληθυσμοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων κλπ), νεοσύλλεκτοι, ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων, καταστήματα κράτησης.
Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, λοιποί εργαζόμενοι, φοιτητές επαγγελμάτων υγείας σε κλινική άσκηση) και σε κέντρα διαμονής προσφύγων-μεταναστών.
*Άστεγοι.
*Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους.
Γράφει ο κ. Καρανικόλας Ευστράτιος Παθολόγος, Συνεργάτης της Κλινικής Euromedica Κυανούς Σταυρός Θεσσαλονίκης
